Rusiyanın Ukraynaya hücumu 1956-cı ildə İngiltərə və Fransanın Süveyş kampaniyasını xatırladır. İngiltərə və Fransanın alçaldıcı şəkildə geri çəkilməsi onların birinci dərəcəli güclər statusunun sona çatması, siyasi böhranların və müstəqillik hərəkatları üçün ərazi itirilməsinin çətin dövrünün başlanğıcı oldu.

Rusiya indiyədək yeddi həftə davam edən, Ukraynaya qarşı planlaşdırılmış genişmiqyaslı hücum zamanı müharibə planına dəfələrlə yenidən baxıb, lakin hələ də bu planlar həm taktiki imperativlərlə, həm də siyasi ambisiyalarla bir araya sığmır. Ardıcıl düzəlişlərin özləri müxtəlif səviyyədə qüsurlu idi: ilkin “blitzkriq” dizaynı Ukrayna ordusunun parçalanacağı ehtimalına əsaslanırdısa, Kiyevi mühasirəyə almaq cəhdi hökumətin təslim olacağını nəzərdə tuturdu. Odessaya doğru hücum həyata keçirmək üçün səhvən Ukraynanın ən mühüm dəniz limanının müdafiəsiz qaldığı güman edilirdi.

Ukrayna hakimiyyəti Moskvanı Kiyevətrafı Buça şəhərinin Rusiyanın işğalı altında olduğu müddətdə “qəsdən qırğın” törətməkdə ittiham edib. Kreml dəfələrlə bu ittihamları təkzib edib. Xarici işlər naziri Sergey Lavrov aprelin 4-də hücumun təşkil edildiyini iddia edərək, qətlin sübutlarının Rusiya qüvvələrinin şəhəri martın 30-da boşaltmasından 4 gün sonra ortaya çıxdığını bildirib və sözügedən qurbanların Ukraynanın hava hücumları nəticəsində öldürüldüyü ehtimal edilir. Kreml daha sonra martın 31-də Buça şəhərinin meri Anatoli Fedoruk tərəfindən dərc edilmiş videoya diqqət çəkir və şəhərdə rus qoşunlarının olmadığını və onların qırğınlarda iştirak etmədiyini bildirir.

SSRİ-nin Əfqanıstanı işğal etməsindən (1979) sonra Rusiyanın apardığı ən böyük müharibənin ilk həftələrində prezident Vladimir Putin Ukraynada hərbi canlı qüvvə, texnika və avadanlıqların sıradan çıxmasıyla bağlı gözlənilən dilemma ilə üzləşir. Məşhur rus hərbi atalar sözünə görə, dəmir döyüşə bilməz. Rusiyanın işğalı qarşısında Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin döyüşdə əldə etdiyi uğurlar bunun mənasını göstərir. Putinin gözlənilən dilemmasının təbiəti hərbi personalın və texnikanın itkisindən, müharibənin uzun sürən köhnəlmə mərhələsinə qədəm qoymasından və nəhayət, Rusiyanın adi ordusunun belə bir münaqişəyə nə qədər davam edə biləcəyi sualından irəli gəlir. O, ya sülhə gedən yol tapmalı, hətta müvəqqəti də olsa, ya da müharibəni genişləndirməyi seçməli olacaq.

Azərbaycanda informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və kibertəhlükəsizlik sahəsində çalışan ekspert və təşkilatlardan ibarət Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Təşkilatları Assosiasiyası (AKTA) yaradılıb. AKTA kibertəhlükəsizlik, maarifləndirmə və informasiya sahəsində elmi-texniki nailiyyətlərin tətbiqinə dəstək verəcək, milli maraqları təbliğat və dezinformasiya fəaliyyətindən qoruyacaq, bu mübarizədə müvafiq təkliflər verəcək, görülən işləri əlaqələndirəcək.

Vladimir Putinin apardığı işğalçı müharibədə Rusiya Ukraynanın bir şəhərinə nüvə zərbəsi endirə bilərmi? Təəssüf ki, cavab belədir: bəli.

(II yazı. I yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

Martın 8-də Avropa Komissiyası 2022-ci ilin sonuna kimi Rusiya təbii qazının Avropa İttifaqına idxalını üçdə iki dəfə azaltmağı planlaşdırdığını açıqlayıb. Ötən il Rusiya Aİ istehlakçılarına 155 milyard kubmetr qaz tədarük edib. Bundan əlavə, Aİ 2027-ci ilə qədər Rusiyanın bütün enerji resurslarının tədarükünə məcburi qadağa tətbiq etmək təklifi üzərində işlədiyini bildirib. Güclü ritorika Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzkar müharibəsi qarşısında Aİ ölkələrinin Vladimir Putinin Rusiyası ilə enerji əməkdaşlığını mərhələli şəkildə dayandırmağa tam sadiq olduğunu göstərir. Ancaq bu, yalnız qismən doğrudur. Həqiqətən də, hazırda Avropa İttifaqına Rusiya qazının axını artır, azalmır və blokun yalnız bir neçə ölkəsi Avropanın nəhəng şərq qonşusu ilə enerji əlaqələrini dərhal kəsməyə hazırdır.

Rusiyanın Ukraynaya hücumu davam edir, şəhərləri, günahsız insanları məhv edir və ardınca dəhşətli qırğınlar buraxır. Söhbət artıq Rusiya prezidenti Vladimir Putinə ordusuna Ukraynanı tərk etməsinə icazə vermək üçün imkanlar yaratmağa qədər çevrilib. Ukrayna xalqının şiddətli əzmkarlığını və ordusunun Rusiyaya qarşı gözlənilməz döyüş effektivliyini nəzərə alsaq, bu cür arzular başa düşüləndir. Ancaq bu cür söhbətlər tezdir, müharibə uzanmağa davam edir.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ABŞ Konqresinin xüsusi iclasında deyib ki, Rusiya Ukrayna səmasını minlərlə insan üçün ölüm mənbəyinə çevirib: “Bu, Avropanın səksən ildir görmədiyi bir terrordur və biz dünyadan bu terrora cavab istəyirik. Bunu istəmək çoxdur? İnsanları xilas etmək üçün Ukrayna üzərində uçuşa qadağan zona yaratmaq lazımdır”.

Fevralın 24-ü səhər tezdən Rusiya silahlı qüvvələri Ukraynanı bombalamağa, işğal etməyə və Ukraynanı əzməyə və ya ən azı onun demokratik hökumətini marionetlərlə əvəz etməyə cəhd göstərməyə başladı. Qərbin dəstəyi sayəsində indi daha güclü olan Ukrayna silahlı qüvvələri şiddətli müqavimət göstərir və Rusiyanın hərbi yolla qalib gəlməsi ehtimalı ilə vətəndaşların daha uzun müddət müqavimət göstərməsi üçün Ukrayna vətəndaşlarını silahlandırıb.