Fəlsəfə bizi suallar verməyə istiqamətləndirdiyi halda, analitik yanaşma ilə bu suallara cavab axtarmaq “Avtonomiya” kimi çox mücərrəd bir anlayışı da müəyyən dərəcədə təcəssüm etdirməyə kömək edir. Bir çox sistemlərdə olduğu kimi, cavablar əvvəlcə problemin mənbəyində, yəni təbiətdəki sistemlərdə axtarılır. Bu baxımdan avtonom sistemlərlə bağlı tədqiqatlar təbiətdən ilham alınaraq hazırlanan sistemlər kimi qiymətləndirilə bilər.

Yeni nəsil Hərbi Dəniz Qüvvələri dalğaların üzərində və altında işləyən ənənəvi ekipaj gəmilərinin və avtonom dəniz platformalarının qarışığından istifadə edəcək. Bu avtonom sistemlər gələcək döyüş məkanında ölümcül təsir göstərə, həm hədəfi müstəqil olaraq müəyyən edə, həm də onu məhv edə biləcək. Ölümcül avtonom silah sistemlərinin tətbiqinin gələcək müharibələr üçün bəzi əhəmiyyətli təsirləri var.

Hərbi bazarda Süni Zəkanın (SZ) payı 2020-ci ildə 6.3 milyard ABŞ dolları olduğu təxmin edilir. 2025-ci ilədək bu rəqəmin ilik 13.1% artaraq 11.6 milyard dollara çatacağı gözlənilir. Texnologiyaya əsaslanaraq, maşın öyrənmə seqmentinin 2020-ci ildən 2025-ci ilə qədər bazara rəhbərlik edəcəyi gözlənilir. Hərbi sektorda SZ bazarının böyüməsi, SZ inteqrasiya edilmiş sistemlərin inkişafına yatırılan investisiyaların artması və bulud əsaslı tətbiqetmələr, həmçinin yüksək performanslı kompüter tətbiqetmələrinin artması ilə əlaqələndirilə bilər. Lakin hərbi platformalara məhdud girişə səbəb olan proteksionist siyasət və standart protokolların olmaması bu bazarın böyüməsinə mane ola bilər.

Alan Turinq süni zəka ilə bağlı yazdığı “hesablama maşınları və kəşfiyyat” adlı məşhur məqaləsində soruşur: “Maşınlar düşünə bilərmi?” və ya daha doğrusu maşınlar düşüncə prosesini təqlid edə bilərmi?

Nasist V-silahlarından tutmuş hidrogen bombalarına qədər hərbi texnologiyada təhlükəli irəliləyişlərə nəzər salan araşdırmaçı jurnalist İ.F.Stoun silah yarışlarını “elmin ixtirasına və insanların iblisliyinə heç bir məhdudiyyətin olmadığının qaçılmaz məhsulu” kimi təsvir edir. İnsan tərəfindən idarə olunan “kinetik” kütləvi qırğın silahları dövrü ilə bağlı Stounu çox narahat edən bu qaranlıq həqiqət, bu gün elmi ixtiraları silikon əsaslı şeytanlıqla birləşdirə bilən, getdikcə daha çox avtomatlaşdırılmış sistemlər üçün doğru hesab olunur.

Milli təhlükəsizlik ilə məşğul olan amerikalıların diqqətinin böyük hissəsi indi Çinlə uzunmüddətli rəqabətə yönəlib, buna görə ABŞ-ın elm və texnologiya sahəsində qlobal liderlik mövqeyini saxlamaq yarışı yeni mərhələyə keçib. Bu rəqabətin ən çox müzakirə olunan aspektlərindən biri tez-tez potensial transformasiya texnologiyası kimi xatırlanan Süni Zəkadır (SZ).

Hakerlər indi maşın öyrənməsindən yararlanırlar

(II yazı. I yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

Süni Zəka sahəsində silahlanma yarışları, iki və ya daha çox dövlət arasında hərbi qüvvələrin ən yaxşı Süni Zəka (SZ) ilə təchiz edilməsi üçün edilən bir rəqabətdir. 2010-cu illərin ortalarından etibarən bir çox analitik daha yaxşı hərbi Süni Zəka üçün belə bir qlobal silah yarışının başladığını iddia edib.

Gündən-günə inkişaf edən Süni Zəka (SZ) gətirdiyi rahatlıqlarla yanaşı, bəzi cinayətlərin törədilməsində də istifadə oluna bilir. Bəs, SZ-nin istifadəsi və onun tələb etdiyi hüquqi tənzimləmələr hansılardır? SZ vasitəsilə törədilən cinayətlərin cəzalandırılmasında hansı üsula riayət edilməlidir?

Süni Zəka (SZ) əsrində Silikon Vadisinin texnologiya nəhəngləri ilə dövlətlər arasında əlaqələr səngimir. Bu vəziyyət SZ dövrünə xas yeni bir anlayış olan texno-siyasəti qarşımıza çıxarır.