11 Sentyabr hadisəsindən sonra ABŞ terrorçuları öldürmək üçün zərbə tipli PUA-lardan istifadə etməyə başladı . Alimlər iyirmi ildir ki, ABŞ-ın PUA-lardan istifadəsini tədqiq ediblər. Jurnalistika Araşdırmaları Bürosu, Yeni Amerika Fondu və digər nəzarətçi qruplar ABŞ-ın zərbələri ilə bağlı məlumatları toplayır.

Alimlər içi doldurulmuş ölü quşların bədənlərindən istifadə edərək hazırladıqları PUA-ların bir gün vəhşi təbiətə casusluq etmək üçün istifadə oluna biləcəyini deyirlər.

Müxtəlif səviyyədə avtonomluğa malik Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA) dünyanın müasir ordularında istifadə edilən adi silahlara çevrilib. Müxtəlif hava, dəniz və yer formalarında insansız platformalar geniş spektrli rolları yerinə yetirmək üçün istifadə olunur. Bununla belə, Süni Zəka (SZ), robototexnika və məlumatların sintezi kimi yeni texnologiyalarda irəliləyişlər çoxlu sayda insansız sistemlərin koordinasiyalı və reaktiv şəkildə işləməsini təmin etməklə inqilab edə bilər. Əgər tam işlənib hazırlanarsa, bu konsepsiya dərin taktiki və strateji təsirlərə malik ola bilər; ola bilsin ki, 21- ci əsrdə müharibənin təbiətini dəyişəcək.

Rusiya son bir həftə ərzində Ukraynada mülki və kritik infrastruktur obyektlərinə “Şahed-136” kamikadze PUA-ları və ya digər adı ilə “gəzən sursat”ları ilə onlarla zərbə endirib. “Şahed-136”nın müharibənin ümumi gedişatını dəyişməsi ehtimalı az olsa da, Moskvanın ənənəvi raket ehtiyatları azalması fonunda Rusiyanın uzaqmənzilli zərbə imkanlarını artırıb. O, həmçinin Ukraynanın cəbhə xəttindəki mövqelərinə qarşı bəzi əlavə imkanlar təmin edir, ehtimal ki, İran istehsalı sistemlər Rusiyanın yerli istehsalı olan sursatlardan daha çox öldürücülüyə malikdir.

Son bir neçə ay ərzində İranın Ukraynadakı müharibəsi üçün Rusiyaya Pilotsuz uçuş Aparatları (PUA) göndərdiyinə dair məlumatlar ortaya çıxıb və indi Rusiyanın onları istifadə etdiyinə dair foto sübutlar var. Ukraynalı partlayıcı qurğuların zərərsizləşdirilməsi üzrə mütəxəssis tərəfindən “Twitter”də yerləşdirilən görüntülərdə İran və onun proksiləri tərəfindən Yaxın Şərqdə artıq bir neçə dəfə istifadə edilmiş “Şahed-136” model PUA-nın fraqmentləri əks olunub.

Ukrayna və Rusiya arasında davam edən müharibədə hər iki tərəf əhəmiyyətli dərəcə PUA-lardan istifadə edib. Ukrayna Türkiyə istehsalı olan “Bayraktar TB-2”dən tutmuş mülki təyinatlı kvadrakopterlərə qədər geniş çeşiddə PUA-lardan istifadə edir. Müharibənin əvvəlində Rusiyanın PUA-lardan istifadəsinə dair sübutlar məhdud olsa da, görünür, Rusiya “Orlan-10” və “Kub-BLA” kimi sistemlərdən istifadə edərək səylərini artırıb. PUA-lar zərbələr endirməkdən tutmuş artilleriyaya koordinatları ötürmək və informasiya əməliyyatlarında istifadə etmək üçün video çəkilişlərinə qədər müxtəlif rollarda istifadə edilib.

Ukrayna Ordusunun Kiyev və Çerniqov ətrafında Rusiyaya məxsus tank və zirehli texnika karvanlarını dəfələrlə zərbə tipli “Bayraktar TB2” Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA) ilə darmadağın etməsi artıq hər kəsə məlumdur. Döyüşün ilkin mərhələlərində, Ukraynanın sözügedən PUA-larla ruslara güclü zərbələr endirməsi ilə bağlı yaydığı videolar psixoloji müharibənin aparılmasında da əhəmiyyətli rol oynadı.

Türkiyənin jandarma və təhlükəsizlik qüvvələri Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA), insansız quru platformalarından istifadə edərək bu il 147 terrorçunun yerini aşkarlayıb və onları zərərsizləşdirib.

Ukrayna ordusunun Türkiyə istehsalı olan “Bayraktar TB-2” zərbə tipli Pilotsuz Uçuş Aparatından (PUA) istifadə etməsi 2020-ci ildə Qarabağ Müharibəsi zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən bu sistemin istifadəsindən fərqlənir. Fərq ən çox hədəf olaraq təyin olunan obyektlərdə görünür. Azərbaycan əsasən Ermənistan ordusunun tank və digər zirehli texnikalarına, artilleriyasına, hava hücumundan müdafiə sistemlərinə və qoşun cəmləşmələrinə hücum etdiyi halda, ukraynalılar əsasən Rusiyanın uzun logistika xətlərinə zərbələr endirir.

Rusiyanın Ukraynaya hücumu pilotsuz sistemləri müasir müharibənin ön cəbhəsinə aparıb. Ukraynanın Türkiyə istehsalı “Bayraktar TB-2” kimi PUA-ları Rusiya tanklarını və qayıqlarını məhv edib və Rusiyanın Qara Dəniz Donanmasının flaqmanı olan Moskva gəmisini batırmağa kömək edib. “Switchblade” və “Phoenix Ghost” kamikadze PUA-ları da Ukraynaya təqdim edilən ən təkmil PUA-lardır.

Polşada keçirilən kəşfiyyat və hücum sistemləri panelində ölkənin PUA satınalma layihələri haqqında dəyərli məlumatlar, fikirlər və fərziyyələr səsləndirilib.