ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin “Skyborg” adlı proqramı çərçivəsində avtonom sistemlərlə təchiz olunan PUA prototipi ikinci uçuşunu həyata keçirib.

Yaxın 20-30 ildə döyüş əməliyyatları necə dəyişəcək? Döyüşçülər və onların müdafiə etdikləri insanlar həmişə bunu təxmin etməyə çalışırlar. Gələcək haqqında yaxşı bir fikir əldə etmək üçün asan bir yol mövcuddur. Yalnız 120 il geriyə, 1892-ci ilə dönməli və o dövrdəki hərbi texnikanın vəziyyətinə, müharibə metodlarına diqqət yetirməlisiniz. Sonra isə 2020-ci ilə qədər, hər 30 ildən bir zamanla hərəkət edin. Və bundan sonra 2020-ci ilin necə görünəcəyi barədə əsaslı ehtimal etmək daha asan olacaq.

Süni zəka. Son dövrlərdə dünyanın texnoloji sahədə elm aləminin gündəmini zəbt edən mövzu... Hər kəsin xəbərdar olub, əslində çoxlarının gerçəkdə nə olması ilə bağlı bir qənaətə sahib olmadığı anlayış... Son zamanlar aparılan araşdırmalar göstərir ki, ABŞ və Avropa kimi inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə insanların azı 80 faizi bu ifadəni eşitdiyini və nə olduğunu təxmini olaraq bildiyini deyir. Lakin onun nə olması ilə bağlı sanballı fikir ortaya atanların ümumi sayı bütün cəmiyyətin sadəcə olaraq 6-7 faizini təşkil edir. Buna səbəb əlbəttə ki, innovativ texnologiya ilə bağlı araşdırma və müzakirələrin bilərəkdən və ya təsadüfən izoliyasiya edilməsidir. Hazırda üzərində başlıca araşdırmaların ABŞ-da Kaliforniyadakı Silikon Vadisində aparıldığı süni zəkanın beynəlmiləl bir mövzu olmasını, yaxud yaxın zamanlarda olacağını gözləmək sadəlövhlük olardı. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, dövlətlər bu mövzunu arxa plana atmağa davam etdikləri müddətcə qlobal və regional hərbi, tibbi və texnoloji yarışlarda bir o qədər də geri qalacaqlar. Necə deyərlər bəşəriyyət artıq özünün inkişaf trayektoriyasının bəlkə də sonuncu mərhələsinə qədəm qoyur və bu sonuncu qatara gec qalan sərnişinlər ölümə məhkumdur. Gecikməmək üçün isə dahi amerikalı neyroanatomiyaçı Stiv Polyakın paradoks kimi səslənən “Süni zəka üzərində işləməzdən öncə niyə təbii axmaqlıqla (zəkasızlıqla) bağlı bir şeylər etmirik” ifadəsindəki təklifi yerinə gətirmək lazımdır. Həqiqətən də Polyakın nəzərdə tutduğu kimi təbii axmaqlığı bir kənara qoyub bu mövzunun aktuallığına əhəmiyyət yetirməliyik. Qeyd edək ki, süni zəka kimi geniş bir mövzunun nə bu yazı ilə, nə də bundan sonra davam etdirəcəyimiz silsilə yazılarla tam əhatəli məzmununun və bazasının formalaşdırılmasının mümkünsüz olduğunu başa düşürük. Mövzunun gündəmə gətirilməsində və təqdim olunan bu yazıda da məhz mövzunun predmeti ilə bağlı əsas anlayışlar vurğulanıb və bu sahədə ölkəmizdə aparılacaq gələcək debatlar və elmi araşdırmalar üçün bir baza formalaşdırılması hədəf götürülüb. Ümid edirik ki, bu addım daha sonra kəpənək effekti kimi ölkəmizin elm gündəminin başlıca mövzularından birinə çevriləcək. Əks təqdirdə Azərbaycan da qatara gecikən sərnişinlərdən biri ola bilər...

Türkiyə ULAQ adı verilən avtonom dəniz platformalarının kütləvi istehsalına başlayır.

Tarixdə ilk dəfə bir robot - Pilotsuz Uçuş Aparatı öz şəxsi təşəbbüsü ilə, operatorun əmri olmadan hədəfini təqdib edib və onları məhv edib.

Süni zəka texnologiyasının hərbi məqsədlər üçün istifadə ideyası beynəlxalq debatlarda əsas müzakirə mövzularından birinə çevrilib.

Türkiyə STM şirkətinin məhsullarına Asiya ölkələri də daxil olmaqla bir çox dövlətlər tərəfindən böyük maraq göstərilir.

ABŞ Müdafiə Nazirliyi (Pentaqon) yeni Süni Zəka təşəbbüsü başladıb.

Rusiyanın Birləşmiş Gəmiqayırma Korporasiyasına daxil olan “Lazurit” müəssisəsi “Sarma” adlı avtonom sualtı platforma hazırlayıb.

Pilotsuz Uçuş Aparatlarının sürü halında tətbiqi, yerləşdirilməsi texnologiyası hələ başlanğıc mərhələsindədir, lakin dünya ölkələrinin silahlı qüvvələri onların inkişafına milyonlarla sərmayə qoyur.

Türkiyə Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA) təsnifatlandırılmasında nisbətən yeni hesab olunan bulud altında uçan PUA sinfində yeni nailiyyətlər qazanmaq niyyətindədir.