Birləşmiş Ştatların çox böyük ordusu var - onun büdcəsi Çininkindən təxminən dörd dəfə çoxdur (buna baxmyaraq Çinin əhalisi 4 dəfə çoxdur və təxminən iki dəfə çox aktiv personal saxlayır). ABŞ-ın hərbi büdcəsi bütün Avropanın Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına daxil olan ölkələrin ümumi büdcəsindən təxminən 2.5 dəfə çoxdur. Vaşinqtonun müdafiə büdcəsi Çin, Səudiyyə Ərəbistanı, Rusiya, Böyük Britaniya, Hindistan, Fransa və Yaponiyanın birləşmiş müdafiə büdcəsindən çoxdur. Bundan əlavə, bu nəhəng ordunun bir çox hərbçi qulluqçusu ölkədən kənarda xidmət edir.

8 may 2022-ci ildə Avropa İttifaqı (Aİ) üzvləri və ABŞ Müttəfiqlərin Avropada nasizm üzərində qələbəsini qeyd etməklə yanaşı, “Amerikanın yaratdığı Avropada” 77 illik fasiləsiz sülhü alqışladılar. “Amerikanın yaratdığı Avropa” NATO vasitəsilə ABŞ-ın hərbi qüdrəti ilə qorunan, Avropa İttifaqı kimi tanınan bir yerdə yenidən qruplaşan milli dövlətlər ansamblıdır. 1945-ci ildən bəri NATO-Aİ-nin birgə təhlükəsizlik və siyasi-iqtisadi çərçivəsindən kənarda baş vermiş çoxsaylı müharibələrə baxmayaraq, Avropanın dünya müharibəsindən əvvəlki tarixini nəzərə alsaq, Avropada görünməmiş uzunmüddətli sülh dövrü möcüzədən başqa bir şey deyil.

ABŞ prezidenti Co Bayden Rusiyanın enerji idxalına qadağa qoyulduğunu elan etdi, lakin indi Amerikanın müttəfiqləri də Rusiya neft və qazına sanksiya tətbiq etməklə Rusiya döyüş maşınının maliyyələşdirilməsini dayandırmalıdırlar. Enerji sanksiyaları bəzi çətinliklərə malikdir, lakin onlar Qərb üçün getdikcə mümkün olur və Kremlin Soyuq Müharibədən sonrakı nizamı pozmaq səylərinə son qoymaq üçün kiçik bir qiymət ödəməlidir.

Ukraynadakı müharibə təkcə Rusiyanın Kiyevi planlaşdırdığı kimi ələ keçirə bilməməsi ilə deyil, həm də Rusiya əsgərlərinin paytaxta yaxın olan Buça şəhərində törətdikləri müharibə cinayətləri ilə hər addımda prezident Vladimir Putinin gözləntilərini alt-üst etməsi ilə davam edir.

Fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya hücuma başlayandan bəri minlərlə texnika və 14 mindən çox canlı qüvvə itirib. Bu, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin onilliklər ərzində yaşadığı ən yüksək itkisidir.

Görünür, təkcə Tanrı deyil, tarix də sirli şəkildə işləyir. Vladimir Putinin Ukraynaya qarşı hücumunun qısa müddətdə necə nəticələnməsindən asılı olmayaraq, gələcək illərdə biz buna Putinin nə gözlədiyi, nə də istəmədiyi, lakin dünya nizamını davamlı faydasına çevirən hadisələri hərəkətə gətirən “dəniz dəyişikliyi” kimi baxacağıq.

Beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın Krımın və Donbas hövzəsinin bir hissəsinin Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı qüvvələr tərəfindən işğalının yeddinci ilində baş verən hadisələrdən narahatdır. Məsələ Rusiya ilə Ukrayna arasında ərazi mübarizəsi olmaqdan çıxıb, Ukraynanın NATO üzvü olub-olmaması məsələsinə çevrilib. Üçüncü Dünya Müharibəsi küləklərinin əsdiyi və ya hətta nüvə münaqişəsi ilə bağlı narahatlıqların olduğu günlərdə milyonlarla insan Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bunun Moskvada yaradacağı narahatlığı anlamağa çalışır. Bu məsələnin 800 illik tarixinə səyahət etmədən bu gün Qara dənizin şimalındakı hərbi fəaliyyəti anlamaq mümkün olmayacaq.

Gündəlik həyatımızda ən çox eşitdiyimiz ifadələrdən biri informasiya müharibəsidir. Televiziya, xəbər saytları və müxtəlif sosial şəbəkələr gündəlik olaraq informasiya müharibəsindən, onun iqtisadi, siyasi, hərbi və s. sahələrdə istifadəsindən danışır. ABŞ, Çin və Rusiya kimi nəhəng ölkələrin kəşfiyyat xidmətlərində pilotsuz uçuş aparatlarından istifadə etməsi, seçki kampaniyalarında müxtəlif vasitələrlə dezinformasiyaların yayılması və seçicilərə psixoloji təsir edilməsi, dövlət sirrlərinin saxlandığı kompüterlərə haker hücumlarının edilməsi informasiya müharibəsinin növlərindən yalnız bir neçəsidir.

(II yazı. I yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)