Otto fon Bismark deyir ki, yalnız axmaqlar öz səhvlərindən dərs alır: “Mən başqalarının səhvlərindən öyrənirəm”. Təəccüblüdür ki, Rusiya ordusu sovet sələfinin keçmiş səhvlərini təkrarlayır. 1945-ci ilin aprelində Stalinin güclü təzyiqi altında marşal Georgi Jukov öz tank ordularını piyada dəstəyi olmadan Berlinə göndərdi. Vladimir Putinin qüvvələri nəinki eyni səhvə yol verdilər, hətta tanklarının qüllələrinə qəribə dəmir parçaları, o cümlədən çarpayı çərçivələri qaynaqlamaqla onları qoruya biləcəklərini düşündülər. Bu, sadəcə olaraq onların profilini artırdı və Ukraynanın “tank ovçuları”nın hədəfinə çevirdi. Vaxtilə, Berlindəki sovet tankları “Panzerfaustlar”la məhv edilirdi.

Ukraynadakı böhran yavaş-yavaş nəzarətdən çıxır. Bir vaxtlar Sovet İttifaqının sona çatmasını “XX əsrin ən böyük geosiyasi faciəsi” hesab edən şəxsin rəhbərliyi altında aqressiv Rusiya Ukraynanın öz orbitində qalması üçün neo-sovet xarici siyasətini həyata keçirir. Realpolitikin bu neo-sovet üslubunu nəzərə alaraq, Ukrayna ilə bağlı bugünkü müzakirələri məlumatlandırmaq üçün Sovet xarici siyasətinin Avropada oxşar şərtlər altında tarixini araşdırmaq lazımdır.

Xarici siyasətdə realizm o deməkdir ki, faktlar dəyişdikcə taktika və strategiya da dəyişir. Vladimir Putinin Ukraynaya hücumunun qarşısını almaq üçün istifadə edilə biləcək ən yaxşı vasitələr Rusiyanın hücum etdiyi bir vaxtda elə də çox aktual deyil.

ABŞ Konqresində iki günlük, kəşfiyyat xidmətinin son illik təhdid qiymətləndirməsi ilə bağlı keçirilən iclas zamanı konqresmenlər ABŞ Kiber Komandanlığının rəhbəri və Milli Təhlükəsizlik Agentliyinin (NSA) direktoru general Pol Nakasona Ukraynada davam edən hücumda kiber əməliyyatların rolu ilə bağlı suallar ünvanladılar. Əsas diqqət Ukraynanın kritik infrastrukturuna qarşı Rusiyanın diqqətəlayiq strateji kiber əməliyyatlarının aşkar olmamasına yönəldilib.

Rusiyanın hücumu Ukraynaya haqlı olaraq bütün dünyada rəğbət hissi oyadıb. Lakin xəbərlərin intensiv yayılması ilə gözlənilməz hadisə baş verir, müharibə müxbirləri öz auditoriyasında Ukraynada insanların yaşadığı əzabları onların heç vaxt Yaxın Şərqdə baş vermədiyini qeyd edərək təsvir etməyə çalışırlar. Avropada müharibənin necə “ağılasığmaz” olduğu və ya qaçqınların “bizim kimi” və “sarı saçlı” olduqlarına dair ifadələr diqqətini Ukrayna xalqına yönəltməyə çalışan bir çox izləyicidə ikrah hissi oyadır.

Sovet İttifaqının dağılmasından bəri Moskva ona bitişik olmayan Kalininqrad eksklavı ilə nəqliyyat əlaqələrini saxlamaqdan narahatdır. Polşa və Litva Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO) və Avropa İttifaqına üzv olduqdan sonra Kalininqradın Rusiya Federasiyasının qalan hissəsindən (və Belarusdan) ayrılması ilə bağlı narahatlıqlar daha da gücləndi. Üstəlik, ötən ilin payızında keçirilən Rusiya hərbi təlimləri Kremlin narahatlığını ortaya qoydu, müharibə baş verərsə, Qərb minimum şəkildə Kalininqradı dəniz yolu ilə blokadaya alacaq və hətta bu güclü möhkəmləndirilmiş Rusiya forpostunu birbaşa ələ keçirə bilər. İndi Putinin Ukraynadakı işğalçı müharibəsi və Qərbin kəskin reaksiyası səbəbindən Moskvanın Kalininqradla zəif əlaqələri ilə bağlı qorxuları pik həddə çatıb. Beləliklə, Rusiya hakimiyyət orqanları tarixən Almaniyanın bir hissəsi olan, lakin II Dünya Müharibəsinin sonunda Sovet İttifaqı tərəfindən ilhaq edilmiş bir bölgəyə təchizatı və nəzarətini təmin etmək üçün həm müdafiə, həm də hücum xarakterli müxtəlif addımlar atır.

Si Cinpini Tayvanı ələ keçirməyə sövq etməyin ən sürətli yolu Vladimir Putinin Ukraynaya müdaxiləsinə cavab verilməməsi ola bilər. Birləşmiş Ştatlar və müttəfiqləri Ukraynaya hücuma görə Putinə kifayət qədər təzyiq edə bilsələr, o zaman Si Cinpin çox güman ki, Tayvanı ən azı yaxın gələcəkdə ələ keçirmək riskinə getməyəcək.

Fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya hücuma başlayandan bəri minlərlə texnika və 14 mindən çox canlı qüvvə itirib. Bu, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin onilliklər ərzində yaşadığı ən yüksək itkisidir.

Ukraynadakı müharibənin ilk bir neçə həftəsi həm Rusiya, həm də Qərb tərəfindən eskalasiyanın kəskinləşməsinə səbəb oldu. Rusiya Ukraynaya qarşı tam miqyaslı hücuma başladı. Əksəriyyət Putinin əməliyyatının Donbasla məhdudlaşacağını düşünürdü. Bundan sonra ABŞ və Qərb Vladimir Putinin addımına kəskin sanksiyalar tətbiq etməklə cavab verdi.

Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi Almaniyanın onilliklər boyu davam edən təhlükəsizlik siyasətini bir neçə gün ərzində kəskin şəkildə dəyişdi. Kansler Olaf Şolts bu yaxınlarda müdafiə xərcləri üçün 100 milyard avro (113 milyard dollar) artırıldığını, həmçinin Almaniyanın hər il büdcəsinin 2 faizindən çoxunu müdafiəyə xərcləməyi öhdəsinə götürdüyünü açıqladı. Vaşinqton indi ABŞ-Almaniya tərəfdaşlığını “xüsusi əlaqələr” statusuna yüksəltmək üçün bu tarixi fürsətdən istifadə edə bilər.

Rusiyanın Ukraynaya qarşı iki həftə davam edən genişmiqyaslı müharibəsindən sonra, görünür, Rusiya cəmiyyətinin əksəriyyəti hələ də təcavüzü dəstəkləyir. Hökumətyönlü rəy sorğusu təşkilatları sevinclə bildirirlər ki, 71 faiz “xüsusi əməliyyatı” dəstəkləyib və rusların 84 faizi ordularına etibar edir. Müstəqil sosioloqların nəzərdən keçirilən sosial şəbəkə məzmununa əsaslanan nəticələri bu rəqəmlərin yalnız bir qədər şişirdildiyini göstərir.