Xüsusilə regionumuzda və bütün dünyada qızğın münaqişələrin artması qeyri-sabitliyə, təhlükəsizlik mühitinin günü-gündən zəifləməsinə gətirib çıxarır. 2023-cü ilin qışının sonunda başlayan Ukrayna müharibəsi qlobal ekoloji, qida və enerji böhranlarını tətikləmə potensialı ilə davam edir.

Rəqəmsal dayanıqlılıq risklərdən qaçma və təhlükəsizlik davranışlarından çox, rəqəmsal aktivləşdirmə yolu ilə, yəni onlayn mühitdə uyğun imkanlar və çətinliklərlə əlaqəyə keçərək inkişaf edən dinamik struktur kimi müəyyən edilə bilər.

Zamanı çox geriyə çəkmədən, sadəcə 2022-ci ilin dekabrından günümzə gətirdiyimizdə Çinin Yaxın Şərqlə bağlı bir diplomatik hücuma başladığı və üstəlik, bunu Qlobal Təhlükəsizlik Təşəbbüsü və “Bir Kəmər, Bir Yol” Təşəbbüsü başda olmaqla müxtəlif xarici siyasət alətləri və ya üzvü olduğu çoxtərəfli təşkilatlar ilə əlaqələndirərək dəstəklədiyi görünür.

Çinin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında normallaşma sazişinin imzalanma mərasiminə ev sahibliyi etməsi “ABŞ-dan sonrakı regional sistemin” son göstəricisi idi.

İstiqamətini Qərbdən Şərqə çevirən Körfəz ölkələri Asiya ölkələri ilə münasibətlərini inkişaf etdirir. OPEC+-da Rusiya ilə birgə fəaliyyət göstərən Ər-Riyad administrasiyası Çinlə də bir çox sahələrdə əməkdaşlıq edir.

Livan və İsrail həm quru sərhəd xəttində, həm də neft və qazla zəngin 9-cu blok kimi tanınan 860 kvadrat kilometrlik dəniz yatağında uzun illərdir ki, sərhəd mübahisələri yaşayırlar. Livanın cənubunda, İsraillə sərhəddə “Hizbullah”ın nəzarətində olan ərazilərdə “sərhəd pozuntusu” zəminində vaxtaşırı gərginlik və qarşıdurmalar yaşanır.

Keçən həftə Ukraynada baş verənlərin miqyasını anlamaq istəyirsinizsə, Ukraynadan təxminən 800 mil uzaqlıqda, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə baxmaq lazımdır. Səhər tezdən artilleriya mərmilərinin intensiv istifadəsi öz yerini PUA-ların seçilmiş hərbi hədəfləri məhv etməsinə ötürüb.

Ayın ilk yarısınsda Azərbaycan və Ermənistan arasında uzun müddətdir davam edən münaqişə yenidən alovlandırıb.

Ukraynadakı döyüşlər demokratiya, qeyri-liberal demokratiya və avtokratik/avtoritar sistemlər arasında qlobal qarşıdurmaya səbəb olan vəkalət müharibəsinə çevrilib. Bunun nəticəsində dünyaya hansının hakim olacağı müəyyən ediləcək. Bir az sərt səslənsə də demək lazımdır ki, bunların arasında oxşar dəyərlər olmadığı üçün birgə mövcudluq istisna edilir.