Moskvanın Ukraynaya genişmiqyaslı yenidən hücumu Rusiya regionlarının siyasətini dəyişdirir, geniş regionda, eləcə də Federasiya daxilində sarsıntılar yaratmağa davam edir. Regionlar Klubu analitik saytının eksperti Aleksey Nikişin yazır ki, Moskvanın müxtəlif federal qurumları birləşdirmək və ölkə boyu bir neçə iri regional metropoliten ərazilər yaratmaqla bağlı əvvəlki planları dayandırılmalı idi. Müharibə zamanı və Qərbin misli görünməmiş sanksiya təzyiqləri fonunda Rusiya hökuməti ərazi idarəetmə sistemini sınaqdan keçirməkdənsə, daha təcili tapşırıqların öhdəsindən gəlməyə məcbur olub. Bundan əlavə, məcburi regional birləşmələr bu cür yeniliklərin gətirilməsini nəzərdə tutan hər hansı müsbət iqtisadi effektləri inkar edən münaqişələr yarada bilər.

Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzü Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına (NATO) enerji verdi, alyansın məqsədini və birliyini canlandırdı və ona Avropada yeni cəlbedicilik, eləcə də Hind-Sakit Okean regionunda daha böyük nüfuz qazandırdı. Finlandiya və İsveçin 30 üzvlü bloka qoşulması perspektivi ən yaxşı halda keçən ilin payızında, Moskva NATO-dan Mərkəzi Şərqi Avropadakı fəaliyyətini məhdudlaşdırmağı tələb edərək ultimatum verdikdə hipotetik idi. Lakin hər iki Skandinaviya ölkəsinin ictimai rəyi Ukraynadakı müharibə kontekstində daha çox NATO üzvlüyünə istiqamətləndi. Nəhayət, iki hökumət yaxın günlərdə üzvlük ərizələrini təqdim edəcəklərini elan ediblər. Prezident Vladimir Putin 9 May Qələbə Günü münasibətilə Qırmızı Meydanda keçirilən hərbi paraddakı çıxışında uğursuz mövqeyini əks etdirib. Mayın 13-də o, NATO-nun genişlənməsi məsələsini Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının virtual sessiyasının gündəliyinə salıb.

Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi rəsmi olaraq “strateji tərəfdaşlıq” kimi təsvir edilən Gürcüstan-Ukrayna münasibətlərini gözlənilməz şəkildə çətinləşdirdi. Təhdid altında olan iki Rusiya qonşusunun regional təhlükəsizlik baxımından eyni baxışları olduğu görünsə də, onlar arasında davam edən gərginlik Kiyevin Ukraynanın mübarizə aparması üçün Gürcüstan hökumətinin verdiyi dəstəyin miqyası və xarakteri ilə bağlı narazılığı ilə daha da artıb. Öz növbəsində, Ukrayna tərəfinin məzəmmətləri gürcü siyasətçiləri və vətəndaşlarını bir-birinə qarşı qoymaqla nəticələndi, müxalifət və daha geniş əhali Ukraynaya verdiyi qəti dəstəyinə görə Kiyev tərəfindən tərifləndi, hakim “Gürcü Arzusu” (GA) partiyası isə açıq şəkildə tənqid olundu.

Fevralın 24-də Rusiyanın Ukraynanı kütləvi şəkildə yenidən işğal etməsindən sonra Şimali Qafqaz respublikalarının bir neçə qubernatoru döyüşkən bəyanatlarla çıxış ediblər. Çeçenistan hökmdarı Ramzan Kadırov bildirib ki, onun 12 min döyüşçüsü Ukraynada yerləşdirilməyə və prezident Vladimir Putinin göstərişlərini yerinə yetirməyə hazırdır. Şimali Osetiya qubernatoru Sergey Menyailo Qərbə “rus ayısını oyatma” deyə xəbərdarlıq edib. Dağıstanın qubernatoru Sergey Melikov bəyan edib ki, Rusiya “ümumi evimizi qorumaq üçün” bütün lazımi silah və canlı qüvvəyə malikdir.

Rusiyanın Ukraynaya hücumu 1956-cı ildə İngiltərə və Fransanın Süveyş kampaniyasını xatırladır. İngiltərə və Fransanın alçaldıcı şəkildə geri çəkilməsi onların birinci dərəcəli güclər statusunun sona çatması, siyasi böhranların və müstəqillik hərəkatları üçün ərazi itirilməsinin çətin dövrünün başlanğıcı oldu.

Martın 31-də Gürcüstanın 2008-ci ilin avqustundan Rusiya tərəfindən işğal olunmuş separatçı Cənubi Osetiya regionunun qondarma “lideri” Anatoli Bibilov bölgənin Rusiya Federasiyasına daxil olub-olmaması ilə bağlı “xalq referendumu”nun keçiriləcəyini bəyan edib: “Hesab edirəm ki, Rusiya ilə birləşmək bizim strateji məqsədimiz, yolumuz, xalqın arzusudur. Ona görə də yaxın vaxtlarda müvafiq qanunvericilik addımlarını atacağıq. Cənubi Osetiya Respublikası onun tarixi vətəni olan Rusiyanın bir hissəsi olacaq”.

Bayden administrasiyası hesab edir ki, Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsinin səbəbi ideolojidir. İddia edilir ki, prezident Vladimir Putin Ukrayna demokratiyasını məhv etmək istəyir, çünki bu, onun avtokratik hakimiyyətinə təhlükə yaradır. Hazırkı böhranın mənşəyi 2014-cü il Avromaydan İnqilabı və Rusiyanın dəstəklədiyi prezident Viktor Yanukoviçin hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmasıdır. “The New York Times” və digər qəzetlər də bu fikri bölüşürlər. Müharibəni irredentist tiraniya ilə liberal demokratiya arasında ideoloji qarşıdurma adlandıran “Times”dan David Bruks və “Financial Times”dan Martin Volf kimi ekspertlər də belə düşünürlər.

Kremlin Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı müharibəsi Rusiya ordusunun müxtəlif zəif tərəflərini əyani şəkildə nümayiş etdirdi. Və Rusiyanın itkiləri artdıqca, Moskvanın Gürcüstan da daxil olmaqla müxtəlif bölgələrdən müharibə bölgəsinə əlavə qoşun yerləşdirməyə çalışıb-çalışmayacağı ilə bağlı fərziyyələr sürətlə artdı. Təbii ki, bu ehtimallar reallaşdı.

Beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın Krımın və Donbas hövzəsinin bir hissəsinin Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı qüvvələr tərəfindən işğalının yeddinci ilində baş verən hadisələrdən narahatdır. Məsələ Rusiya ilə Ukrayna arasında ərazi mübarizəsi olmaqdan çıxıb, Ukraynanın NATO üzvü olub-olmaması məsələsinə çevrilib. Üçüncü Dünya Müharibəsi küləklərinin əsdiyi və ya hətta nüvə münaqişəsi ilə bağlı narahatlıqların olduğu günlərdə milyonlarla insan Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bunun Moskvada yaradacağı narahatlığı anlamağa çalışır. Bu məsələnin 800 illik tarixinə səyahət etmədən bu gün Qara dənizin şimalındakı hərbi fəaliyyəti anlamaq mümkün olmayacaq.