Hərbi bazarda Süni Zəkanın (SZ) payı 2020-ci ildə 6.3 milyard ABŞ dolları olduğu təxmin edilir. 2025-ci ilədək bu rəqəmin ilik 13.1% artaraq 11.6 milyard dollara çatacağı gözlənilir. Texnologiyaya əsaslanaraq, maşın öyrənmə seqmentinin 2020-ci ildən 2025-ci ilə qədər bazara rəhbərlik edəcəyi gözlənilir. Hərbi sektorda SZ bazarının böyüməsi, SZ inteqrasiya edilmiş sistemlərin inkişafına yatırılan investisiyaların artması və bulud əsaslı tətbiqetmələr, həmçinin yüksək performanslı kompüter tətbiqetmələrinin artması ilə əlaqələndirilə bilər. Lakin hərbi platformalara məhdud girişə səbəb olan proteksionist siyasət və standart protokolların olmaması bu bazarın böyüməsinə mane ola bilər.

Rəqəmsal dayanıqlılıq risklərdən qaçma və təhlükəsizlik davranışlarından çox, rəqəmsal aktivləşdirmə yolu ilə, yəni onlayn mühitdə uyğun imkanlar və çətinliklərlə əlaqəyə keçərək inkişaf edən dinamik struktur kimi müəyyən edilə bilər.

Yüksək texnologiyada istifadəsi ilə seçilən bor mədənində ehtiyatların 73 faizi Türkiyəyə məxsusdur.

İranın nüvə obyektlərinə “Stuxnet” hücumundan sonra Tehran öz kiber əməliyyatlarını və rəqəmsal müşahidə imkanlarını genişləndirməyə diqqət ayırıb. İran müttəfiqi “Hizbullah”ı inkişaf etmiş kiber proqramın əsas hissəsi kimi görür. İran hökuməti “Hizbullah” əməliyyatçılarına kiber təlim və texnologiya ötürüb və bu yaxınlarda Livanda yerləşən qruplaşmaya öz əks-kəşfiyyat kiber bölməsini qurmaqda kömək edib. Bu, yeni bir inkişafdır: 2018-ci ildə Karnegi Sülh Fondunun hesabatında İran və “Hizbullah” arasında “kiber alətlərin birbaşa paylaşılmasına dair əvvəlcədən çox az dəlil olduğu” qeyd edilirdi. İŞİD-in məhv edilməsindən sonra “Hizbullah” kiberməkanda Yaxın Şərqin ən təkmil və nüfuzlu qeyri-dövlət aktoru oldu.

Vladimir Putinin Ukraynadakı müharibəsi fonunda saysız-hesabsız milli təhlükəsizlik analitikləri və kibertəhlükəsizlik ekspertləri Rusiyanın ABŞ infrastrukturuna artan kiberhücumlarının təhlükələri barədə xəbərdarlıq edirlər. Rusdilli kiber aktorlarla Şimali Koreya hökuməti arasındakı əlaqələr məlumdur. Martın 22-də ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Cayk Sallivan bildirib ki, Şimali Koreyanın kiber imkanları dünyada özünü büruzə verdi və onlar Rusiya kibercinayətkarları da daxil olmaqla, bütün dünyada hər cür kibercinayətkarlarla işləyirlər. Sallivanın bəyanatı təsdiq edir ki, Rusiyanın gizli kibercinayətkarlar şəbəkəsi ağır beynəlxalq sanksiyalardan yan keçmək və Kim Çen Inın xəzinəsini gücləndirmək üçün kiber fəaliyyətlərdən istifadə edən Şimali Koreya hökumətində müttəfiqlər tapıb.

Hakimiyyət orqanlarının 2020-ci il seçkilərindən sonrakı kütləvi etirazları yatırtması Belarusun beynəlxalq münasibətlərində və regional təhlükəsizlik əlaqəsində köklü dəyişikliklə nəticələndi. Daha böyük güc olmaq istəyən Belarus Rusiya komandasının oyunçusuna çevrildi. Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı müharibəsi bu dəyişikliyi gücləndirdi. 2015-2019-cu illər arasında Beynəlxalq Münasibətlər üzrə Minsk Dialoqu (MD) Şurasının təşkil etdiyi, Qərb və Rusiya ekspertlərini bir araya gətirən bir sıra iri beynəlxalq forumlar sanki baş tutmayıb.

Ukraynadakı döyüşlər demokratiya, qeyri-liberal demokratiya və avtokratik/avtoritar sistemlər arasında qlobal qarşıdurmaya səbəb olan vəkalət müharibəsinə çevrilib. Bunun nəticəsində dünyaya hansının hakim olacağı müəyyən ediləcək. Bir az sərt səslənsə də demək lazımdır ki, bunların arasında oxşar dəyərlər olmadığı üçün birgə mövcudluq istisna edilir.

Maliyyə qaydaları bütün investisiya firmalarını müştərilərinə xəbərdarlıq etməyə məcbur edir: “Keçmiş performans gələcək nəticələrin göstəricisi deyil”. Bu ədalətlidir. Zamanla işlər dəyişir. Məhz belə bir xəbərdarlıq Çin müzakirələrinin bütün aspektlərini müşayiət etməlidir, xüsusən də iqtisadiyyatını...

Fevralın sonlarında Rusiya Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləyə başlayandan bəri Çin Xalq Respublikasının (ÇXR) rəsmiləri və dövlət mediası Moskvanın müharibənin ABŞ və onun Avropadakı NATO müttəfiqləri tərəfindən təhrik edilməsinə dair iddialarının əsas elementlərini təbliğ edir və gücləndirir. ÇXR Xarici İşlər Nazirliyinin bir neçə mətbuat konfransında sözçülər Rusiyanın Ukraynada ABŞ-ın maliyyələşdirdiyi bioloji laboratoriyaların “kəşf edildiyi” barədə dezinformasiyasına dəstək olaraq ABŞ-ın Bioloji Silahlar Konvensiyası üzrə öhdəliklərini pozduğuna eyham vurublar. Eyni mövzular dövlətin nəzarətində olan mediada da fəal şəkildə təbliğ olunur.