Birləşmiş Ştatların çox böyük ordusu var - onun büdcəsi Çininkindən təxminən dörd dəfə çoxdur (buna baxmyaraq Çinin əhalisi 4 dəfə çoxdur və təxminən iki dəfə çox aktiv personal saxlayır). ABŞ-ın hərbi büdcəsi bütün Avropanın Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına daxil olan ölkələrin ümumi büdcəsindən təxminən 2.5 dəfə çoxdur. Vaşinqtonun müdafiə büdcəsi Çin, Səudiyyə Ərəbistanı, Rusiya, Böyük Britaniya, Hindistan, Fransa və Yaponiyanın birləşmiş müdafiə büdcəsindən çoxdur. Bundan əlavə, bu nəhəng ordunun bir çox hərbçi qulluqçusu ölkədən kənarda xidmət edir.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin aprelin 27-də Polşa və Bolqarıstana təbii qaz tədarükünü dayandırarkən yenə səhv hesablama apardı. İndi Rusiya hər iki ölkənin qaz bazarlarını itirib, çünki onlar Rusiyanın enerji təchizatından həmişəlik ayrılmağa hazırlaşırlar. Qaz ixracının qəfil kəsilməsinə rəsmi səbəb kimi Polşa və Bolqarıstanın Rusiya qazının pulunu rublla ödəməkdən imtina etməsi göstərilib. Lakin Kremlin qaz ödənişləri ilə bağlı qərarı, xüsusilə Putinin ABŞ və onun müttəfiqlərinin “qeyri-dost hərəkətlərinə” cavab olaraq iqtisadi tədbirlər haqqında 1 mart tarixli fərmanına əsaslanır. Aydındır ki, Polşa Ukraynaya göstərdiyi kritik hərbi yardıma görə cəzalandırılıb, Bolqarıstana isə silah göndərməkdən çəkinməsi ilə bağlı xəbərdarlıq edilib.

8 may 2022-ci ildə Avropa İttifaqı (Aİ) üzvləri və ABŞ Müttəfiqlərin Avropada nasizm üzərində qələbəsini qeyd etməklə yanaşı, “Amerikanın yaratdığı Avropada” 77 illik fasiləsiz sülhü alqışladılar. “Amerikanın yaratdığı Avropa” NATO vasitəsilə ABŞ-ın hərbi qüdrəti ilə qorunan, Avropa İttifaqı kimi tanınan bir yerdə yenidən qruplaşan milli dövlətlər ansamblıdır. 1945-ci ildən bəri NATO-Aİ-nin birgə təhlükəsizlik və siyasi-iqtisadi çərçivəsindən kənarda baş vermiş çoxsaylı müharibələrə baxmayaraq, Avropanın dünya müharibəsindən əvvəlki tarixini nəzərə alsaq, Avropada görünməmiş uzunmüddətli sülh dövrü möcüzədən başqa bir şey deyil.

Moskvanın digər ölkələrin siyasətini öz xeyrinə dəyişmək cəhdləri təkcə Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarla məhdudlaşmır. Müharibə fonunda Kreml ABŞ və Avropa ilə qarşıdurmada qeyri-Qərb dövlətlərinin dəstəyini qazanmağa çalışır. Və eyni zamanda, o, hələ də kollektiv Qərbi parçalamağa və orada Rusiyanın maraqlarının agenti kimi çıxış edə biləcək ölkələri müəyyən etməyə ümid edir.

Aprelin 27-də Rusiyanın “Qazprom” şirkəti 2022-ci ilin sonuna qədər qüvvədə olması nəzərdə tutulan uzunmüddətli müqavilələr əsasında Polşa və Bolqarıstana təbii qaz tədarükünü tamamilə dayandırıb. “Qazprom” bu addımı hər iki ölkənin qaz pulunu rublla ödəməkdən imtina etməsi ilə izah edir. Bəzilərinin Moskvanın rublla qaz sxemini açıq şəkildə rədd etməsinə baxmayaraq, bu günə qədər heç bir Avropa ölkəsi Rusiyadan analoji təchizat problemi ilə üzləşməyib.

1994-cü ildə Soyuq müharibənin memarı hesab edilən amerikalı diplomat Corc Kennan doxsan illik yubileyi münasibətilə Xarici Əlaqələr Şurasında çıxış edirdi. Onun bu çıxışı “New York Times” qəzetində yer alıb, O, əsas diqqəti karyerasının daimi məşğuliyyətinə - Rusiya ilə Amerika münasibətlərinə yönəldib. Kennan xatırladıb ki, o, əvvəlcə Truman administrasiyasının əsasən İkinci Dünya Müharibəsindən sonra həyata keçirdiyi Sovet İttifaqının çəkindirilməsi siyasətini müdafiə edib. Lakin Kennan onu da qeyd etdi ki, Qərb Stalinin Avropaya daha çox müdaxilə etməyə icazə verməyəcəyini açıq şəkildə bildirdikdən sonra nə Vaşinqtonun, nə də Qərb müttəfiqlərinin Moskva ilə müzakirələrə girməkdə heç bir real marağı olmadığını aşkar edəndə məyus oldu: “Onların Avropanın gələcəyi ilə bağlı Moskvadan istədikləri, əslində, “qeyd-şərtsiz təslim olmaq” idi. Onlar bunu gözləməyə hazırdılar. Bu isə qırx illik soyuq müharibənin başlanğıcı idi”.

Ukrayna böhranı artıq bütün dünyada ciddi humanitar təsirindən başqa bir çox fərqli əks-səda doğurur. Geosiyasi baxımdan o, artıq müttəfiqlər arasında çatışmazlıq xətlərini ifşa edib (məsələn, Hindistan digər “Dördlük” (Quad) Təhlükəsizlik Dialoquna qarşı). Müharibə strateji sükutla da olsa, rəqiblərin, yəni Hindistan və Çinin bilmədən bir araya gəlməsinə səbəb oldu, Amerika Birləşmiş Ştatlarının və Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatının (NATO) işğalın dayandırılmasında və ya gərginliyin azaldılmasında etibarını azaltdı və Avropada görünməmiş birliyə təkan verdi. Bundan əlavə, iyun ayında (Madrid sammitində) NATO-nun ən son Strateji Konsepsiyasının qəbul edilməsi ərəfəsində Avropa İttifaqının (Aİ) bu yaxınlarda Strateji Kompası təsdiq etməsi Avropanın təhlükəsizlik siyasəti üçün gec, lakin xoş qarşılanan hərbi və strateji dəyişiklik hesab edilir.

Si Cinpini Tayvanı ələ keçirməyə sövq etməyin ən sürətli yolu Vladimir Putinin Ukraynaya müdaxiləsinə cavab verilməməsi ola bilər. Birləşmiş Ştatlar və müttəfiqləri Ukraynaya hücuma görə Putinə kifayət qədər təzyiq edə bilsələr, o zaman Si Cinpin çox güman ki, Tayvanı ən azı yaxın gələcəkdə ələ keçirmək riskinə getməyəcək.

Beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın Krımın və Donbas hövzəsinin bir hissəsinin Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı qüvvələr tərəfindən işğalının yeddinci ilində baş verən hadisələrdən narahatdır. Məsələ Rusiya ilə Ukrayna arasında ərazi mübarizəsi olmaqdan çıxıb, Ukraynanın NATO üzvü olub-olmaması məsələsinə çevrilib. Üçüncü Dünya Müharibəsi küləklərinin əsdiyi və ya hətta nüvə münaqişəsi ilə bağlı narahatlıqların olduğu günlərdə milyonlarla insan Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bunun Moskvada yaradacağı narahatlığı anlamağa çalışır. Bu məsələnin 800 illik tarixinə səyahət etmədən bu gün Qara dənizin şimalındakı hərbi fəaliyyəti anlamaq mümkün olmayacaq.