Avstriyalı iqtisadçı Cozef Şumpeterin əsərindən yaranan “yaradıcı məhv” termini XX əsrdən bu günə qədər müzakirə edilən bir anlayışa çevrilərək sənayenin transformasiyasında müəyyənedici rolunu gündən-günə gücləndirdi.

“Soyuq Müharibə dövründə meydana gələn yeni şərtlər, əldə edilən texnoloji üstünlüklər və digər nailiyyətlər öz növbəsində hibrid müharibəyə yeni forma verdi. Bu səbəbdən dolayı müasir və qədim dövr hibrid müharibələrini bir-birindən ayırarkən Soyuq Müharibə dövrünün meydana gətirdiyi taktikaları öyrənmək zəruridir”.

Çin ilkin olaraq yalnız Hərbi Məsələlərdə İnformasiya-Texnologiya İnqilabının gəlişini müşahidə edə bilir. Hal-hazırda Xalq Azadlıq Ordusu (XAO) müharibəni dəyişdirmək üçün SZ-nin hərbi tətbiqlərindən istifadə etmək üçün unikal fürsət əldə edə bilər. Birləşmiş Ştatlar birinci Körfəz Müharibəsi zamanı şəbəkə mərkəzli müharibədə öz üstünlüyünü ilk dəfə nümayiş etdirdikdə, XAO informasiya texnologiyaları sahəsində özünün nisbi geriliyinin tam miqyası ilə üzləşmək məcburiyyətində qaldı.

Ukraynadakı döyüşlər demokratiya, qeyri-liberal demokratiya və avtokratik/avtoritar sistemlər arasında qlobal qarşıdurmaya səbəb olan vəkalət müharibəsinə çevrilib. Bunun nəticəsində dünyaya hansının hakim olacağı müəyyən ediləcək. Bir az sərt səslənsə də demək lazımdır ki, bunların arasında oxşar dəyərlər olmadığı üçün birgə mövcudluq istisna edilir.

Birləşmiş Ştatlarda, Çində və Tayvanda bəzi siyasi elitalar, siyasətçilər və bir çoxlarının uzun müddətdir ki, həyata keçirilən bir arzusu var. Çinin arzusu Tayvanın yenidən birləşməsidir. Tayvan müstəqillik arzusundadır. Birləşmiş Ştatlar onun ən ciddi rəqibi olan Çini zəiflədə və ya məğlub edə biləcəyini xəyal edir. Bütün bu tərəflər bu xəyalları həyata keçirməyin çətinliyini dərk edirlər, lakin bunun həyata keçirilməsi üçün ehtimal olunan variant Çin və Tayvan arasında müharibədir. Ukraynadakı müharibə hər üç tərəf tərəfindən diqqətlə izlənilir və bu, Tayvan üzərində potensial münaqişə üçün tam simulyasiya və bir çox əsas dərslər verir. Beləliklə, hər üç tərəf Rusiya-Ukrayna müharibəsindən yanlış dərslər götürə bilər.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin 2022-ci il fevralın 24-də Ukraynanın işğalı barədə əmr verdiyi vaxtdan bəri Qərb hökumətləri və analitikləri vaxtaşırı Kremlin nüvə silahından istifadə edə biləcəyindən ehtiyat edirlər. Bu narahatlıq bilavasitə Moskvanın özünün nüvə təhlükəsi ritorikasından qaynaqlanır. Moskvada nüvə silahları ilə bağlı bir sıra bəyanatlar səsləndirilib.

Türkiyə istehsalı olan və ən son Efiopiya münaqişəsinin gedişatını dəyişməyə kömək edən zərbə tipli Pilotsuz Uçuş Aparatları (PUA) Rusiya ordusunun Ukraynadakı çoxsaylı başağrısını daha da artırır.

Vladimir Putinin apardığı işğalçı müharibədə Rusiya Ukraynanın bir şəhərinə nüvə zərbəsi endirə bilərmi? Təəssüf ki, cavab belədir: bəli.

Artıq aydındır ki, biz geosiyasi, iqtisadi və texnoloji dəyişikliklərin beynəlxalq münasibətlərin mənbə kodunu yenidən yazdığı dünya hadisələrində otuz illik dövrün sonuna çatırıq. Halbuki dövrün başlanğıcı bir sıra dramatik hadisələrlə yadda qaldı, ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi liberal-demokratik sistemin qələbəsini müjdələyən hadisələr (Berlin Divarının yıxılması, ABŞ-ın başçılıq etdiyi koalisiyanın Körfəz Müharibəsində demək olar ki, qansız qələbəsi və 25 dekabr 1991-ci ildə Böyük Kreml Sarayının üzərində oraq və çəkicdən ibarət qırmızı bayrağın endirilməsi) Soyuq Müharibədən sonrakı dövrün son nöqtəsi, yeni və hələ adı açıqlanmayan epoxanın doğum sancıları daha fərqli ola bilməzdi. Bu, qlobal pandemiya və 11 Sentyabr hücumlarından sonra Amerika qüdrətinin Sovet və Britaniya imperial sələflərindən fərqli olaraq Əfqanıstanı (və əlavə olaraq, digər cəmiyyətlər) liberal-demokratik obrazda yenidən yarada biləcəyini sübut etmək üçün 20 illik səylərin dayandırılması ilə əlamətdar oldu.