Birləşmiş Ştatların çox böyük ordusu var - onun büdcəsi Çininkindən təxminən dörd dəfə çoxdur (buna baxmyaraq Çinin əhalisi 4 dəfə çoxdur və təxminən iki dəfə çox aktiv personal saxlayır). ABŞ-ın hərbi büdcəsi bütün Avropanın Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatına daxil olan ölkələrin ümumi büdcəsindən təxminən 2.5 dəfə çoxdur. Vaşinqtonun müdafiə büdcəsi Çin, Səudiyyə Ərəbistanı, Rusiya, Böyük Britaniya, Hindistan, Fransa və Yaponiyanın birləşmiş müdafiə büdcəsindən çoxdur. Bundan əlavə, bu nəhəng ordunun bir çox hərbçi qulluqçusu ölkədən kənarda xidmət edir.

Ötən həftə Amerika Birləşmiş Ştatlarında sızdırıldığı ortaya çıxan kəşfiyyat məlumatlarının hazırda həbsdə olan ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Milli Qvardiyasının əməkdaşı Cek Teyşeyra tərəfindən “OG” təxəllüsü ilə ilk dəfə 2022-ci ilin sonunda kompüter oyunçuları arasında populyarlaşan sosial media platforması “Discord”da yayımlanmasından sonra “4chan”, “Telegram”, “Reddit” və “Twitter”də yayıldığı, lakin 2023-cü ilin aprelində aşkarlandığı iddia edilir.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin aprelin 27-də Polşa və Bolqarıstana təbii qaz tədarükünü dayandırarkən yenə səhv hesablama apardı. İndi Rusiya hər iki ölkənin qaz bazarlarını itirib, çünki onlar Rusiyanın enerji təchizatından həmişəlik ayrılmağa hazırlaşırlar. Qaz ixracının qəfil kəsilməsinə rəsmi səbəb kimi Polşa və Bolqarıstanın Rusiya qazının pulunu rublla ödəməkdən imtina etməsi göstərilib. Lakin Kremlin qaz ödənişləri ilə bağlı qərarı, xüsusilə Putinin ABŞ və onun müttəfiqlərinin “qeyri-dost hərəkətlərinə” cavab olaraq iqtisadi tədbirlər haqqında 1 mart tarixli fərmanına əsaslanır. Aydındır ki, Polşa Ukraynaya göstərdiyi kritik hərbi yardıma görə cəzalandırılıb, Bolqarıstana isə silah göndərməkdən çəkinməsi ilə bağlı xəbərdarlıq edilib.

Rusiya istəmədən müttəfiqi Çinə mane olub. Kəşfiyyat məlumatlarına görə, Rusiyanın Ukraynada məqsədlərinə sürətlə çatmasının ardından Çin Tayvanı ələ keçirmək üçün hərəkətə keçəcəkdi. Lakin Ukraynanın müqaviməti və Qərbin dəstəyi nəinki Rusiyanı zəiflətdi, həm də Çini Tayvana hücumdan çəkindirdi.

Ukraynada müharibə inkişaf etdikcə, çaşdırıcı sual hələ də səsləndirilir: Niyə dünya Rusiya doktrinasında nəzərdə tutulan hibrid müharibənin şahidi olmadı? Bundan əlavə, ABŞ Ukraynanı silahla təchiz etdiyi və Rusiyaya qarşı iqtisadi müharibə apardığı bir vaxtda Putin niyə kiberməkanda ABŞ-a qarşı mübarizə aparmayıb? Bu suallar Rusiyanın imkanları və niyyətlərinin əsasını təşkil edir. Həmişə olduğu kimi özünün “kağız pələng” olduğunu göstərən Rusiya Ukraynada əməliyyat uğuru əldə edə bilmədiyini nümayiş etdirməkdə davam edir. Ən son belə hadisə Rusiyanın Ukrayna elektrik şəbəkəsini poza bilməməsidir. Xüsusilə də müharibədən əvvəlki dramatik proqnozlarla müqayisədə Rusiyanın faktiki qabiliyyətləri ilə onun xaos törətmək istəyi arasında aydın bir əlaqə var.

Rusiya prezidenti Vladimir Putinin fevralda Ukraynaya hücumu strateji kobud səhv idi. NATO artıq özünü müasir tarixin ən uğurlu və ən uzunmüddətli hərbi ittifaqı kimi təsdiqləyib. Putinin işğalı yalnız NATO-nun güclənməsinə xidmət edir, çünki alyans daxilində Soyuq Müharibədən sonra görünməmiş konsensus mövcuddur, hərbi hazırlıq və hər hansı üzvə qarşı təcavüzün qarşısını almaq üçün ortaq öhdəlik daha da güclənib. Bundan əlavə, NATO-ya üzv ölkələr Rusiyanı təcrid etmək və Rusiyanın Ukraynada davam edən döyüşləri ilə bağlı xərcləri artırmaq üçün iqtisadi sanksiyaları və digər siyasi tədbirləri güclü şəkildə dəstəkləyiblər. Bundan əlavə, may ayında Finlandiya və İsveçin siyasi liderləri NATO-ya üzvlük üçün müraciət etmək niyyətlərini açıqladılar. İki keçmiş neytral dövlətin ittifaqa qoşulması Rusiyanın narahatlığını və NATO-nun Avropada gələcək təcavüzün qarşısını almaq qabiliyyətinə dair nikbinliyini daha da artıracaq.

Aprelin 26-da Kremldə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının baş katibi Antonio Quterreşlə görüşdə prezident Vladimir Putin Ukraynanın Donbas bölgəsində yaradılan qondarma qurumların “müstəqilliyini” yenidən müdafiə edib. Rusiyanın hərbi və maliyyə dəstəyi ilə dəstəklənən bu marionet separatçılarla bağlı Putin diqqətəlayiq bir ifadə işlətdi: “Heç bir dövlətin bu və ya digər ərazisi öz suverenliyini elan etmək üçün ölkənin mərkəzi orqanlarından icazə almağa borclu deyil”.

Moskvanın digər ölkələrin siyasətini öz xeyrinə dəyişmək cəhdləri təkcə Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarla məhdudlaşmır. Müharibə fonunda Kreml ABŞ və Avropa ilə qarşıdurmada qeyri-Qərb dövlətlərinin dəstəyini qazanmağa çalışır. Və eyni zamanda, o, hələ də kollektiv Qərbi parçalamağa və orada Rusiyanın maraqlarının agenti kimi çıxış edə biləcək ölkələri müəyyən etməyə ümid edir.

Vladimir Putinlə bağlı çox qəribə bir şey baş verir. Dünya 1999-cu ildəkindən fərqli bir Putinlə - siyasi fərasətinə, Rusiyanın strateji yeniliklərinə və hərbi peşəkarlığına dəstək verən və Rusiya hərbi müdaxilələrində ardıcıl qələbələrinə görə “heyran olunan” (və qorxulan) bir adamla üz-üzədir. Ancaq fevralın 24-də biz tamamilə fərqli bir Putinlə qarşılaşdıq, Putin Rusiya Federasiyasını fəlakətli strateji və piar səhvlərinə məcbur etdi. Onilliklər ərzində Rusiyanın tarixini, ordusunu və xarici siyasətini öyrənən bizlər üçün ikinci Putin sirr olaraq qalır.