Yüksək texnologiyada istifadəsi ilə seçilən bor mədənində ehtiyatların 73 faizi Türkiyəyə məxsusdur.

Qabondakı çevrilişlə bağlı açıq mənbə kəşfiyyatı (OSINT) vasitəsilə məlumatlar toplanıb, kodlaşdırma üsulu ilə təhlil edilib və əldə edilən məlumatlarla qısa zamanda oxuyacağınız qiymətləndirmə məqaləsi hazırlanıb.

ABŞ prezidenti Co Bayden Rusiyanın enerji idxalına qadağa qoyulduğunu elan etdi, lakin indi Amerikanın müttəfiqləri də Rusiya neft və qazına sanksiya tətbiq etməklə Rusiya döyüş maşınının maliyyələşdirilməsini dayandırmalıdırlar. Enerji sanksiyaları bəzi çətinliklərə malikdir, lakin onlar Qərb üçün getdikcə mümkün olur və Kremlin Soyuq Müharibədən sonrakı nizamı pozmaq səylərinə son qoymaq üçün kiçik bir qiymət ödəməlidir.

Artıq aydındır ki, biz geosiyasi, iqtisadi və texnoloji dəyişikliklərin beynəlxalq münasibətlərin mənbə kodunu yenidən yazdığı dünya hadisələrində otuz illik dövrün sonuna çatırıq. Halbuki dövrün başlanğıcı bir sıra dramatik hadisələrlə yadda qaldı, ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi liberal-demokratik sistemin qələbəsini müjdələyən hadisələr (Berlin Divarının yıxılması, ABŞ-ın başçılıq etdiyi koalisiyanın Körfəz Müharibəsində demək olar ki, qansız qələbəsi və 25 dekabr 1991-ci ildə Böyük Kreml Sarayının üzərində oraq və çəkicdən ibarət qırmızı bayrağın endirilməsi) Soyuq Müharibədən sonrakı dövrün son nöqtəsi, yeni və hələ adı açıqlanmayan epoxanın doğum sancıları daha fərqli ola bilməzdi. Bu, qlobal pandemiya və 11 Sentyabr hücumlarından sonra Amerika qüdrətinin Sovet və Britaniya imperial sələflərindən fərqli olaraq Əfqanıstanı (və əlavə olaraq, digər cəmiyyətlər) liberal-demokratik obrazda yenidən yarada biləcəyini sübut etmək üçün 20 illik səylərin dayandırılması ilə əlamətdar oldu.

“McKinsey” adlı beynəlxalq konsaltinq şirkəti bu yaxınlarda “Risk, Resilience, and Rebalancing in Global Value Chains” (Risk, dayanıqlıq və dəyərin yaradılmasının qlobal zəncirində tarazlığın bərpası) adlı hesabat dərc edib. Hesabatda müxtəlif ciddi hadisələrdən irəli gələn şokun maddi dəyəri öz əksini tapıb. Pandemiyadan dəyən ziyan 30 trln dollar, nüvə müharibəsindən – 15 trln dollar, iqtisadi böhrandan – 10 trln dollar, genişmiqyaslı kiber hücumdan – 1 trln dollar, lokal hərbi münaqişədən isə cəmi 90 mlrd dollar dəyərində hesablanıb. “McKinsey”ə görə dünya müharibəsi pandemiyadan iki dəfə “ucuz” başa gəlib. Ancaq müharibənin öz iqtisadiyyatı, məqsədləri, səbəbləri və nəticələri var. Bəs müasir dünyada silahlı münaqişələr neçəyədir və iqtisadiyyata bu necə təsir göstərir?