Xüsusilə regionumuzda və bütün dünyada qızğın münaqişələrin artması qeyri-sabitliyə, təhlükəsizlik mühitinin günü-gündən zəifləməsinə gətirib çıxarır. 2023-cü ilin qışının sonunda başlayan Ukrayna müharibəsi qlobal ekoloji, qida və enerji böhranlarını tətikləmə potensialı ilə davam edir.

Qabondakı çevrilişlə bağlı açıq mənbə kəşfiyyatı (OSINT) vasitəsilə məlumatlar toplanıb, kodlaşdırma üsulu ilə təhlil edilib və əldə edilən məlumatlarla qısa zamanda oxuyacağınız qiymətləndirmə məqaləsi hazırlanıb.

Üzən ernerji gəmilərini idarə edən Türkiyənin “Karpowership” şirkəti Cənubi Afrika enerji böhranı zamanı Türkiyə ilə Cənubi Afrika arasında inkişaf edən diplomatik və siyasi əlaqələri sürətləndirmək potensialına malikdir.

Sudandakı siyasi böhranın tərəfləri və problemin əsas səbəbləri kifayət qədər mürəkkəb və müxtəlifdir. 2019-cu ildə ölkədə iqtisadi böhran, korrupsiya və sosial ədalətsizlik kimi problemlər artmaqda davam edib. Məhz bu səbəblərdən 2018-ci ilin dekabrında başlayan etirazlar nəticəsində 2019-cu il aprelin 11-də ölkənin uzun müddət dövlət başçısı olmuş Ömər Bəşir devrilib.

“Soyuq Müharibə dövründə meydana gələn yeni şərtlər, əldə edilən texnoloji üstünlüklər və digər nailiyyətlər öz növbəsində hibrid müharibəyə yeni forma verdi. Bu səbəbdən dolayı müasir və qədim dövr hibrid müharibələrini bir-birindən ayırarkən Soyuq Müharibə dövrünün meydana gətirdiyi taktikaları öyrənmək zəruridir”.

İllərdir elmi fantastika ssenarilərinin əsas mövzusu olan robotlar bəzən Süni Zəkaya sahib “Android”, bəzən də sürü halında hərəkət edən mini robotlar kimi təsəvvür edilirdi. “Terminator” və ya “Matrix” kimi filmlərdə avtonom fabriklərdə özünü çoxaldan və dünyanı ələ keçirməyi planlaşdıran pis personajları canlandıran robotlar əslində insanların həyatında böyük rahatlıq təmin edə bilər.

Son beş il ərzində əksər amerikalı aparıcı jurnalistlərin və akademiklərin danışdığı “Böyük Güclər Yarışı”nın yeni dövrü başlayıb. Birləşmiş Ştatlarla (və onun müttəfiqləri) Çin və Rusiya arasında getdikcə daha mürəkkəb və narahatedici silahlı qarşıdurma var. 2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı başlatdığı mahribə bizi 1991-ci ildə Soyuq Müharibənin sonunda yaranan gözləntilərimizin aldanma və axmaqlıq olduğu reallığına oyadıb. Demokratik ideyanın universal cəlbediciliyinin kortəbii olaraq xeyirxah Yeni Dünya Nizamının formalaşmasına imkan verməyəcəyi aydın deyil.

Bu gün tez-tez vurğulanır ki, dövlətlər rəqabətli geosiyasi bloklara bölünür. Lakin bu müşahidə müəyyən izah tələb edir. Bunun baş verdiyini və ya hətta coğrafiyası, funksiyası və ya hər ikisinin kombinasiyası ilə müəyyən edilə bilən blokların digər bloklara ciddi şəkildə qarşı çıxmaq əvəzinə kəsişdiyini söyləmək kifayət deyil. Bunları necə və buna görə də niyə etdiklərini başa düşmək lazımdır.

Amerikanın Yaxın Şərqlə bağlı öhdəlikləri mövzusu Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən və ABŞ-ın regional tərəfdaşlarını Rusiyanın təcavüzünü pisləmək, neft hasilatının mövcud səviyyəsini saxlamaq və s. kimi addımlara çağırmaqdan sonra gündəmə gəldi. Son bir neçə həftə ərzində ABŞ-ın regiona “öhdəliyi” ilə bağlı mübahisə edən və bu münasibətləri yenidən düzəltməyin Vaşinqtonun məsuliyyəti olduğunu iddia edən bir sıra təhlillər dərc olunub.