Bəs birdən Putin Qafqaz-Ukrayna zəncirində yorulsa necə?

Bəs bunun Ukrayna ilə əlaqəsi var? Üzdə heç nə. Azərbaycan və Ermənistan arasında Qarabağ regionu ilə bağlı kökü qədimə dayanan mübahisə var.

Ancaq daha dərindən baxdıqda hər şeyin Ukraynaya aid olduğu görünür. Həftə sonu Ukrayna təxminən 1000 kvadrat mil ərazini geri alıb. Bu heyrətamiz bir marşrut idi. “The Telegraph” yazır ki, “çaxnaşma içində olan rus əsgərləri Ukraynanın şok hücumu qarşısında “sözün əsl mənasında mövqelərindən qaçaraq” tanklarını, silahlarını və hətta paltarlarını atırlar”.

Cəbhə xəttindən qayıdan PUA operatoru “Telegraph”a bildirib ki, əks-hücumun sürəti hətta Ukrayna ordusunun özünü də təəccübləndirib, Rusiya qoşunları geridə çoxlu sayda sursat və zirehli texnika qoyub.

Rusiya Ermənistanın himayədarıdır. Əvvəlki zərbələrdə Azərbaycan ümumiyyətlə münaqişəni Qarabağla məhdudlaşdırırdı. Bu dəfə vəziyyət dəyişib. Ermənistanın Rusiya ilə NATO tipli müdafiə paktı var: Moskva söz verib ki, Ermənistana hücum Rusiya ilə müharibə demək olacaq.

Azərbaycan ayını dürtməkdən qorxmur. Ukraynanın uğurlarından sonra Azərbaycan Rusiyanın zəif olduğunu başa düşür.

İmperiyalar belə ölür. Genişlənən Rusiya Federasiyası 185 etnik qrupu əhatə edir, onlardan bəziləri müstəqil olmaq istəyirlər. O, ətrafdakı hökumətlərin Rusiya ilə dost olmasını təmin etmək üçün çalışır, tez-tez qeyri-populyar diktaturaları dəstəkləyir.

Əgər Azərbaycan kimi başqaları Rusiyaya təhlükəsiz şəkildə meydan oxumaq qərarına gəlibsə, deməli Rusiya bitib.

Qırğızıstan və Tacikistan arasında da atışma olub. Hər ikisi Rusiyanın müttəfiqidir və indiyədək Rusiya onların arasında sülhü qoruyub. İndi tərəflərdən heç biri Moskvaya çox diqqət yetirmir.

Bəziləri artıq Rusiya prezidenti Vladimir Putinin total məğlubiyyət ümidinə tüpürməkdədirlər. “Putinin işi bitə bilər”, deyə “Teleqraph” yazır: “Zəif Rusiya, öz liderini müdafiə edərək, çoxlu naməlum suallar buraxır. Çevriliş ola bilərmi? Putindən sonra vəzifəyə kim keçəcək? Rusiya bütöv qalırmı?”

Putin də riskləri bilir. Və o, asanlıqla təslim olmayacaq.

O bilir ki, Rusiya əvvəllər burada olub və o, az qala milləti məhv edib. 1939-cu ildə Sovet İttifaqı Finlandiyanı işğal etdi. Dünya tez bir qələbə gözləyirdi - hərbi hava qüvvələri Rusiyanın 20-də birindən az olan kiçik bir Şimali Avropa ölkəsi SSRİ-nin qüdrətinə necə tab gətirə bilərdi?

Amma oldu. Alçaldılmış Rusiya hamının gözlədiyindən çox kiçik bir qələbə ilə kifayətləndi.

Dünyada Adolf Hitler nümunəsi var. O düşünürdü ki, SSRİ dağılmaq ərəfəsində olan bir imperiyadır. “Yalnız qapını təpiklə vurmalısan və bütün çürük quruluş yıxılacaq”, - deyə bir düşüncə formalaşmışdı.

Hitler səhv edirdi. Lakin SSRİ-nin açıq-aşkar zəifliyi ölkəni məhv etməyə qorxulu dərəcədə yaxınlaşdıran hücumla üzləşdi. Qələbə olsa da, SSRİ 27 milyon əsgər və mülki vətəndaş itirdi, bu Amerikanın müharibədə itirdiyindən təxminən 100 dəfə çox idi.

Putinin bütün həyatı Rusiyanın qüdrətini artırmaq üzərində qurulub. O, Rusiya Federasiyasının məhvinə qapı açaraq, sakitcə uzaqlaşmaq fikrində deyil.

“Rusiyanın üstünlüyü işçi qüvvəsidir. Bir çox mənbələrdən, o cümlədən Amerika mənbələrindən Rusiyanın Uzaq Şərqində çoxlu sayda rus qoşunlarının təlim keçdiyi barədə məlumatlar var. Rusların daha çox əsgərə ehtiyacı var, ona görə də bu xəbərlər inandırıcıdır. Rusiya indiyə qədər yerləşdirdiyi qüvvələrlə Amerika silahları ilə silahlanmış bir ordunu məğlub etmək fikrində deyil. Ruslar böyük güclə hücum etmək və ya müharibəni udmaq seçimi qarşısındadır. Onlar birincini seçəcəklər”.

Seçimlər məğlubiyyət və ya müharibəni başqa müstəviyə çıxarmaq olarsa, Putin daha da gərginləşəcək. O, nüvə silahına gedəcəkmi?

Rusiyanın məğlubiyyətini qeyd etmək düzgün olsa da, müharibə daha təhlükəli mərhələyə daxil ola bilər. Fikir verin: Rusiya Prezidenti Vladimir Putin yorulsa və taktiki nüvə silahından istifadə etmək qərarına gəlsə, Rusiyanın davranışı necə fərqli olacaq?

Vladimir Putinin nüvə silahından istifadə etməməsi faktı göstərir ki, bunun üçün xərclər var. Əgər Putin bu addımı atsa, Avropa hökumətlərinin Rusiyaya qarşı sanksiyalarına son qoyması siyasi baxımdan çox çətin ola bilər.

Keçmiş prezident Barak Obamanın 2012-ci ildə Suriyada kimyəvi silahdan istifadə ilə bağlı “qırmızı xətt” qoyması, sonra bu “qırmızı xəttə” tam şəkildə əməl etməməsi Putini bundan sonrakı addımlarında həvəsləndirə bilər.

Lakin Qərbin güclü, qeyri-hərbi cavabı olsa belə, məğlubiyyətin qiyməti hələ də yüksəkdir. Əgər bu, müharibəni uduzmaq və ya nüvə silahından istifadə etmək arasında seçimdirsə, Putin nüvə silahlarından istifadə edəcək.

Nə vaxt və necə olmasından asılı olmayaraq, Putinin yıxılacağını və ya Rusiyanın parçalanacağını gözləməyin. Ən pis halda Rusiya yenidən qruplaşmaq üçün fasilə verə bilər.

Putinin Ukraynanı işğal etməsindən bir neçə gün sonra “Philadelphia Trumpet” qəzetinin baş redaktoru Gerald Flurri yazırdı: “Mən iyirmi ildən artıqdır ki, Vladimir Putinin zorakı fəthlərə görə məsuliyyət daşıyacağı və bəzi heyrətamiz və tarixi hadisələri işə salacağı barədə xəbərdarlıq edirəm”.