(IV yazı. III yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) aerokosmik qüvvələri ötən həftə beş günlük “Böyük Peyğəmbər 17” adlı hərbi təlim keçirib. Təlimlərdə ilk dəfə olaraq İranın “Şahid-136” kamikadze Pilotsuz Uçuş Aparatlarının buraxılış qurğusu nümayiş etdirilib və təlimin yekun mərhələsində İranın ballistik raketləri və kamikadze dronları birgə sınaqdan keçirilib. İran təlimlərdə İsrailin Dimonadakı nüvə tədqiqat mərkəzinə hücumu simulyasiya edib.

Bu yaxınlarda bütün dünyanın gözü Polşa-Belarus sərhədindəki Bruzgi sərhəd-keçid məntəqəsində idi. 8 noyabr 2021-ci ildə əksəriyyəti Yaxın Şərqdən olan 2000-ə yaxın qaçqın Avropa İttifaqı ərazisinə daxil olmaq üçün Polşa sərhəd keçid məntəqəsində dayanıb. Onlar azadlıq və firavanlığa doğru getdiklərini düşünərkən 12.000-ə yaxın Polşa əsgərinə, hasara alınmış divarlara və helikopterlərə rast gəldilər. Bir anda əlaqədar ölkələrdən sərt mesajlar gəldi və hadisə böhrana çevrildi. Böhran dərinləşdikcə qarşıdurmalar başladı, reaksiyalar artdı, təhdidlər havada uçdu. İş o yerə çatıb ki, dar mənada Polşa və Belarus, geniş mənada isə Avropa İttifaqı və Rusiya üz-üzə gəldi.

5G rabitə texnologiyası ən azı bir neçə ildir ki, gündəlik həyatımızda olsa da, o, artıq qlobal nizamın böyük gücü olan ABŞ ilə yüksələn Çin Xalq Cümhuriyyətinin gücü arasında rəqabətin mərkəzindədir.

İsrail Müdafiə Qüvvələrinin Birgə Kiber Müdafiə Bölməsi (JCDD) və ABŞ Ordusunun Kiber Komandanlığı arasında illik birgə kibertəlim keçirilib.

(III yazı. II yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

Bu yaxınlarda Brüsseldə keçirilən NATO Sammitinin yekun bəyanatında bildirilib ki, alyans yaranan yeni təhlükə və çağırışlar qarşısında siyasi rolunu və imkanlarını artıracaq. Bu yeni təhlükə sahələrindən biri də 2019-cu ildə Londonda keçirilən NATO liderlərinin sammitində qeyd edilən və yeni hərbi fəaliyyət sahələrindən biri kimi müəyyən edilən kosmos idi. Kosmos mühitinə özəl sektorun daxil olması nəticəsində aktor sayının artması ilə bu sahədə yaşana biləcək bir müharibənin mahiyyətinin yeni nəsil silahlarla dəyişdirilə bilindiyi, kosmosda hökmranlıq olduğu düşünülür. Dünyada hegemon dövlət olmanın başlıca şərti və inkişaf etmiş ölkələrin kosmik şəraitdə müdafiə və çəkindirmə fəaliyyətlərini inkişaf etdirmələri, kosmosu yenidən strateji cəbhəyə, önəmli bir sahəyə çevrilib.

Rusiya mart ayında Ukrayna ilə sərhədində ilk dəfə qoşun, tank və artilleriya yığmağa başlayanda Vladimir Putin bildirdi ki, bu, sadəcə təcili təlimdir. Lakin qoplanan qoşun sayı 175,000-ə çatan zaman ABŞ müttəfiqlərinə xəbərdarlıq etdi ki, Rusiya lideri bu dəfə real olaraq yeni işğal planlaşdırır və Moskva getdikcə döyüşkən əhval-ruhiyyəyə qapılır.

ABŞ-dan (ABŞ) beynəlxalq əlaqələr professorları Henry Farrell və Abraham L. Nyumanın dərc etdiyi məqalənin başlığı kifayət qədər maraqlı idi: “Silahlanmış qarşılıqlı asılılıq”. Xülasə, bu məqalədə irəli sürülən tezis ondan ibarət idi ki, iqtisadi asılılıq, müasir dünyada iqtisadi güc əlində olan ölkə ondan asılı olan ölkələrə qarşı bir silah, təhlükə kimi istifadə edilir.

Yeni növ koronavirus (Covid-19) epidemiyası zamanı qlobal miqyasda artmaqda olan kiberhücumlar “haktivistlər” və kibercinayətkarlar, xüsusilə də dövlət tərəfindən dəstəklənən təşkilatlar üçün faydalı üsula çevrilib. Daha çox iqtisadi, hərbi və siyasi motivlərlə həyata keçirilən bu hücumlar bu gün dövlətlər tərəfindən də kibercasusluq üçün istifadə edilir.

(II yazı. I yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)