Kibermüharibə və təhlükəsizlik
-
Təhlükəsizlikdən daha çox| Böyük Güc Rəqabətində Kiberhücum Faktorlarıİnsanların çoxu kibertəhlükəsizlik haqqında yanlış düşünür. Bir konsepsiya olaraq, kibertəhlükəsizlik qəsdən, birbaşa və fiziki olan “təhdid” anlayışlarından çox asılı olaraq qalır. Bu, Qərb, xüsusən də Şimali Amerika mədəniyyətinə uyğundur. Üstəlik, biz kiberməkanda qarşılıqlı əlaqəmizin nəticələrini az qiymətləndirmişik. Nəticədə, biz pis strategiya və pis siyasətlə, o cümlədən fərdi səviyyədə, eləcə də beynəlxalq siyasi nəticələrdə artan zərər riski ilə qarşı-qarşıyayıq.
-
Şimali Koreya qlobal anlamda kiber təhlükədir?Rusiya və Ukrayna arasındakı müharibə Rusiyanın sanksiyalara cavab vermək üçün kiberhücumlardan istifadə edə biləcəyi, münaqişə və onun nəticələrinin Rusiyanın kiberməkanda strategiyasını necə yenidən formalaşdıra biləcəyi ilə bağlı beynəlxalq narahatlıqlara kifayət qədər diqqət çəkib. Həmin debatlarda mərkəzi istinad nöqtəsi Şimali Koreyadır, bu dövlət uzun müddətdir kiber münaqişələrdə həm iqtisadi, həm də siyasi motivləri qarışdıran, girov ziyanı və ya gözlənilməz nəticələr üçün az narahatlıq göstərən hücumlarla mürəkkəb təcavüzkar hesab olunur. “Truesec” təhlükəsizlik firmasının son təhdid kəşfiyyatı hesabatında belə bir fərziyyə irəli sürülür ki, Rusiyaya qarşı sanksiyalar onun “təcrid olunmuş yaramaz dövlət” kimi fəaliyyət göstərməsinə səbəb ola bilər. Onlar hücum kiber strategiyasını daha çox Şimali Koreya ilə uyğunlaşdıra, pul oğurlamaq üçün kiberhücumlardan, eləcə də kəşfiyyat məlumatlarından istifadə edə bilərlər.
-
İran “Hizbullah”ı necə ən yaxşı kiber gücə çevirdi?İranın nüvə obyektlərinə “Stuxnet” hücumundan sonra Tehran öz kiber əməliyyatlarını və rəqəmsal müşahidə imkanlarını genişləndirməyə diqqət ayırıb. İran müttəfiqi “Hizbullah”ı inkişaf etmiş kiber proqramın əsas hissəsi kimi görür. İran hökuməti “Hizbullah” əməliyyatçılarına kiber təlim və texnologiya ötürüb və bu yaxınlarda Livanda yerləşən qruplaşmaya öz əks-kəşfiyyat kiber bölməsini qurmaqda kömək edib. Bu, yeni bir inkişafdır: 2018-ci ildə Karnegi Sülh Fondunun hesabatında İran və “Hizbullah” arasında “kiber alətlərin birbaşa paylaşılmasına dair əvvəlcədən çox az dəlil olduğu” qeyd edilirdi. İŞİD-in məhv edilməsindən sonra “Hizbullah” kiberməkanda Yaxın Şərqin ən təkmil və nüfuzlu qeyri-dövlət aktoru oldu.
-
Avropanı qorxudan daha bir faktor| KXDR-Rusiya Kibercinayətkarlıq TərəfdaşlığıVladimir Putinin Ukraynadakı müharibəsi fonunda saysız-hesabsız milli təhlükəsizlik analitikləri və kibertəhlükəsizlik ekspertləri Rusiyanın ABŞ infrastrukturuna artan kiberhücumlarının təhlükələri barədə xəbərdarlıq edirlər. Rusdilli kiber aktorlarla Şimali Koreya hökuməti arasındakı əlaqələr məlumdur. Martın 22-də ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Cayk Sallivan bildirib ki, Şimali Koreyanın kiber imkanları dünyada özünü büruzə verdi və onlar Rusiya kibercinayətkarları da daxil olmaqla, bütün dünyada hər cür kibercinayətkarlarla işləyirlər. Sallivanın bəyanatı təsdiq edir ki, Rusiyanın gizli kibercinayətkarlar şəbəkəsi ağır beynəlxalq sanksiyalardan yan keçmək və Kim Çen Inın xəzinəsini gücləndirmək üçün kiber fəaliyyətlərdən istifadə edən Şimali Koreya hökumətində müttəfiqlər tapıb.
-
STM-dən kiber hesabat: Hücumlar hətta smartfonlar söndürüldükdə də baş verə bilərTürkiyədə kibertəhlükəsizlik sahəsində mühüm layihələrə və yerli məhsullara imza atan STM-in Texnoloji Düşüncə Mərkəzi olan “ThinkTech” 2022-ci ilin aprel-iyun aylarını əhatə edən yeni Kiber Təhdid Vəziyyəti Hesabatını açıqlayıb.
-
Müharibə hələ də müharibədir: Kiber kultuna qulaq asmayınMüharibədə döyüşçüləri qələbəyə sövq edən hansısa mədəni atribut, etos və ya kollektiv ideal varmı? Bunlar kibertəhlükəsizliyə tətbiq olunurmu, kiber döyüşçü mədəniyyəti nədir? Bu cür suallar kibermüharibənin əsasını təşkil edir və bu, dövlət əsaslı haker üçün bəzi kollektiv etosun olduğunu göstərir.
-
İsrail necə ən yaxşı kiber gücə çevrildi? – Düzgün siyasət və təşkilatlanma açardırDünyanın ikinci ən böyük kibertəhlükəsizlik klasteri 500 ən böyük qlobal kibertəhlükəsizlik firmasının 12 faizinə sahib olan İsraildir. Birincisi isə bu firmaların 32 faizinin yerləşdiyi San-Fransiskodur. Canlı innovasiya ekosistemi onlarla böyük şirkətə, 470 aktiv kibertəhlükəsizlik startapına, adambaşına düşən ən çox vençur kapitalına və güclü istedad fonduna malikdir. Artıq 2014-cü ildə İsrailin mülki kibertəhlükəsizlik ixracı Böyük Britaniyanın 2016-cı il üçün təyin etdiyi hədəfdən üç dəfə çox idi.
-
ABŞ kiberdöyüşçüləri Ukraynada Rusiyaya qarşı vuruşur?Artıq hər kəsə məlumdur ki, Rusiya Ukraynada əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edə bilməyib və Ukrayna hakimiyyətinin əsas qovşaqları hələ də nəzarət altındadır. Bu, təkcə quruda deyil, kiberməkanda da belədir. Müharibənin əvvəlində həm kiber, həm də hərbi ekspertlər Rusiya qüvvələrinin ukraynalıları tez bir zamanda məğlub edə biləcəyini iddia edirdi. Ukraynalıların qəhrəmancasına əzmkarlıq göstərməsi, uğursuz rus logistikası və Qərbin yardımı ilə hərbi ekspertlərin səhvi tez bir zamanda sübuta yetirildi. ABŞ Milli Kəşfiyyatının direktoru Avril Haynes Senatın Kəşfiyyat üzrə Komitəsində açıq şəkildə deyib ki, bu müqavimət Moskvanı sürətli qələbədən məhrum edib. Bununla belə, müharibənin başlanğıcında Ukraynanın nə üçün kütləvi kiberhücumlara məruz qalmadığı bir çox kiberekspertləri çaşdırırdı. Mövcud kibermünaqişə nəzəriyyəsi ümumiyyətlə kiberhücumların ilk növbədə silahlı münaqişənin başlanğıcında həlledici üstünlük əldə etmək və erkən mərhələdə əsas irəliləyişlərə nail olmaq üçün rəqibi çaşdırmaq, yönünü dəyişmək və ya sıradan çıxarmaq üçün istifadə edildiyini bildirir. Bu, Rusiyanın irəliləməsi üçün əvəzolunmaz üstünlük ola bilərdi. Müharibənin ilk günlərində və həftələrində nəzəriyyənin nə üçün reallıqla üst-üstə düşmədiyinə dair yalnız dumanlı ipuçları və təxminlər irəli sürmək olar. İndi isə o taleyüklü günlərdə kiberməkanda həqiqətən baş verənlərin daha yaxşı, lakin hələ də natamam mənzərəsi var.
-
Azərbaycanda İsrailin dəstəyi ilə Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi yaradılırRəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti İsraildə səfərdədir.
-
“Cyber Pearl Harbor” qorxusu qeyri-real deyil| Cilovlanmış Rusiya yeni kiber təhdidlər sovuracaqUkraynada döyüşlər əsas şəhərlər ətrafında güclənsə də, Rusiya qüvvələri hələ ki, əvvəlki illərdən fərqli olaraq kiber fəaliyyətlər həyata keçirməyib. Düzdür, ekspert müşahidələri ölkənin işğalından sonra Rusiyanın IP məkanından müəyyən edilmiş təhlükə aktorları ilə əlaqəli daha geniş yayılmış casusluq, fişinq kampaniyaları və dezinformasiya səyləri barədə məlumat verir. Lakin çoxsaylı ekspertlər və şərhçilərin gözlədiyi “kiberblitzkriq” baş tutmadı.
-
Rusiya kibermüharibənin aparılmasında da bacarıqsızdır?Ukrayna müharibəsində hadisələrin sürətlə inkişaf etdiyi bir vaxtda daha maraqlı suallardan bəziləri baş verməyənlər ətrafında fırlanır. Rusiya niyə Ukraynanın ciddi müqavimət göstərməyəcəyini düşünürdü? Rusiya niyə öz qüvvələrini daha yaxşı əlaqələndirmədi? Bəs nə üçün Rusiya Ukraynaya və onun Qərb himayədarlarına qarşı təriflənmiş kiberhücum imkanlarından istifadə etmədi?
-
ABŞ HDQ 1000 insanlı və insansız gəmidən ibarət hibrid donanma qura bilərmi?
-
Dəniz platformalarında avtonom sistemlər
-
Hibrid müharibə: Köhnə konsepsiya, yeni texnikalar "/>Hibrid müharibə: Köhnə konsepsiya, yeni texnikalar
-
Müharibədə nanotexnologiya
-
Nüvə müharibəsində kimsə qalib gələ bilərmi?
-
Qərb ictimaiyyətinin gözündə PUA zərbəsini “qanuni” edən nədir?
-
Kiber müharibə: Atrubusiyadan çəkindirməyə "/>Kiber müharibə: Atrubusiyadan çəkindirməyə
-
Hərbi tətbiqetmələrdə kvant mexanikası
-
Hərbi bazarda Süni Zəka
-
Hərbi tətbiqetmələrdə nanotexnologiya
-
Kibertəhlükəsizliyin tarixi
-
Süni Zəkanın tarixi
-
ABŞ HDQ qeyri-müntəzəm Baltik münaqişəsində: Rusiyanın hibrid müharibəsinə qarşı mübarizədə dəniz qüvvələrinin rolu
-
Rusiya kibermüharibədə cəbhəsində məğlubdur?
-
Kibertəhlükəsizlik
-
Qlobal müdafiə xəcləri
-
Nanotexnologiya anlayışı bu gün hansı mənanı ifadə edir?
-
SZ silahlanma yarışından kənarda durmaq seçimdir?
Son əlavə olunanlar