ABŞ Hərbi Dəniz Əməliyyatları Baş Naviqasiya Planı gələcək müharibə üçün böyük döyüş gəmiləri, hər ölçüdə PUA-lar, sualtı vasitələr və hava hücumu aktivlərinin maraqlı qarışığından ibarət “hibrid donanma”nı əhatə edir. Bütün bunlar yeni və sürətlə inkişaf edən təhdid mühitində gələcək onilliklər ərzində davam edəcək müharibəyə hərtərəfli hazırlığı təmin etmək məqsədi daşıyır.

Yeni nəsil Hərbi Dəniz Qüvvələri dalğaların üzərində və altında işləyən ənənəvi ekipaj gəmilərinin və avtonom dəniz platformalarının qarışığından istifadə edəcək. Bu avtonom sistemlər gələcək döyüş məkanında ölümcül təsir göstərə, həm hədəfi müstəqil olaraq müəyyən edə, həm də onu məhv edə biləcək. Ölümcül avtonom silah sistemlərinin tətbiqinin gələcək müharibələr üçün bəzi əhəmiyyətli təsirləri var.

Alan Turinq süni zəka ilə bağlı yazdığı “hesablama maşınları və kəşfiyyat” adlı məşhur məqaləsində soruşur: “Maşınlar düşünə bilərmi?” və ya daha doğrusu maşınlar düşüncə prosesini təqlid edə bilərmi?

Qlobal müdafiə xərcləri ilə bağlı bir çox düşüncə mərkəzləri illik hesabatlar hazırlayır. Bunlar arasında ən çox etibar edilənlər Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutu (SIPRI), Londonda yerləşən Beynəlxalq Strateji Araşdırmalar İnstitutu, “Jane's” informasiya-analitik mərkəzidir.

(VIII yazı. VII yazını BURADAN oxuya bilərsiniz) Nümunə tədqiqatlar Aşağıdakı bölmə Estoniya, Finlandiya, Almaniya, Hollandiya və Norveçdəki kiber komandanlıqların missiyaları, təşkilati strukturları və əsas funksiyalarını təsvir edəcək. Bu bölmədəki məlumatlar, əsasən, açıq mənbələrdən, eləcə də hökumət və silahlı qüvvələrin strategiyaları, doktrinaları, milli qanunvericilik, veb-saytları, mətbuat məqalələri, hesabatları və digər mənbələrdən toplanıb. Bundan əlavə, bu araşdırmanın müəllifi beş ölkədən mövzu üzrə ekspertlər ilə 10 müsahibə aparıb.

8 il ərzində parlaq narıncı, pilotsuz yelkənli qayıqlardan ibarət itaətkar donanma Alyaska yaxınlığında Berinq dənizində üzdü və ABŞ hökumətinin okean kəşfiyyatı agentliyinə məlumat verdi.

ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sürətlə inkişaf edən dəniz müharibəsi strategiyasını izah etmək üçün istifadə etdiyi “Paylanmış” (distributed) sözünün istifadəsi genişlənir, habelə maraqlı və əhəmiyyətli bir şəkildə, silahların son illərdə inkişaf etdirilməsi, kütləvi şəkildə hücum silahlarının diapazonu və sürətinin genişləndirilməsi əsasında qurulur.