Zamanı çox geriyə çəkmədən, sadəcə 2022-ci ilin dekabrından günümzə gətirdiyimizdə Çinin Yaxın Şərqlə bağlı bir diplomatik hücuma başladığı və üstəlik, bunu Qlobal Təhlükəsizlik Təşəbbüsü və “Bir Kəmər, Bir Yol” Təşəbbüsü başda olmaqla müxtəlif xarici siyasət alətləri və ya üzvü olduğu çoxtərəfli təşkilatlar ilə əlaqələndirərək dəstəklədiyi görünür.

Ukrayna böhranı artıq bütün dünyada ciddi humanitar təsirindən başqa bir çox fərqli əks-səda doğurur. Geosiyasi baxımdan o, artıq müttəfiqlər arasında çatışmazlıq xətlərini ifşa edib (məsələn, Hindistan digər “Dördlük” (Quad) Təhlükəsizlik Dialoquna qarşı). Müharibə strateji sükutla da olsa, rəqiblərin, yəni Hindistan və Çinin bilmədən bir araya gəlməsinə səbəb oldu, Amerika Birləşmiş Ştatlarının və Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatının (NATO) işğalın dayandırılmasında və ya gərginliyin azaldılmasında etibarını azaltdı və Avropada görünməmiş birliyə təkan verdi. Bundan əlavə, iyun ayında (Madrid sammitində) NATO-nun ən son Strateji Konsepsiyasının qəbul edilməsi ərəfəsində Avropa İttifaqının (Aİ) bu yaxınlarda Strateji Kompası təsdiq etməsi Avropanın təhlükəsizlik siyasəti üçün gec, lakin xoş qarşılanan hərbi və strateji dəyişiklik hesab edilir.

Donald Trampın prezidentliyi dövründə “Soyuq Müharibə 2.0” termini Çinin iqtisadi yüksəlişi ilə ABŞ-Çin rəqabəti kontekstində populyarlaşdı. Dünyanın ən sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyatına çevrilməklə Çin ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi iqtisadi sistemə meydan oxuyur və hərbi supergüc olmaq məqsədi daşıyır. Təxminən 250 milyard dollarlıq hərbi xərcləri ilə ABŞ-dan sonra ikinci ən böyük hərbi xərclərə malik Çin Cənubi Çin Dənizində ərazi iddialarını irəli sürmək üçün hərbi gücündən istifadə edir. Pekin Cənubi Çin Dənizi boyunca süni adalar inşa edir, eyni zamanda Cibutidə Bab əl-Məndəb strateji nöqtəsində özünün ilk xarici hərbi bazasını yaradır. Bu fəaliyyətlər ABŞ-ın Çinin yüksəlişinin təhdid olduğuna dair təsəvvürlərinə təsir edir. Beləliklə, hegemon status üçün ABŞ və Çin arasında yeni qlobal rəqabət başlayıb.

Beynəlxalq münasibətlərin gedişatını anlamağa çalışan və yaxınlaşan geosiyasi fırtınalardan cəmiyyətləri məlumatlandırmaq iddiasında olan “strateqlər”in proqnozlarına baxmayaq, gözləntilərin əksinə olaraq Çin-ABŞ münaqişəsi Cənubi Çin dənizində deyil, rəqəmsal müstəvidə və telekommunikasiya peyklərinin dolaşdığı dünyanın alçaq hündürlük orbitində, hətta adi mobil telefon dilerlərində qızışıb.