2021-ci il dekabrın ortalarında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ukraynalı həmkarı Vladimir Zelenskidən dəvət aldı və bir ay sonra Ukrayna ətrafında təhlükəsizlik böhranı fonunda Kiyevdə işgüzar səfər etdi.

"Azərbaycanın kibertəhlükəsizlik strategiyası hazırlanıb".

ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri və Amerika müttəfiqləri bununla bağlı nə edə bilər?

(II yazı. I yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

Yanvarın 26-da Parisdə Rusiya, Ukrayna, Almaniya və Fransa dövlət və hökumət başçılarının siyasi müşavirləri dördtərəfli “Normand” prosesini “canlandırmaq” (dövriyyədə olan termin belədir) üçün toplaşdılar.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin fevralın 4-də Pekində başlayacaq 2022-ci il Qış Olimpiya Oyunlarının fəxri qonağı olacaq. Rusiyanın dopinq pozuntularına görə Olimpiyadada iştirakına texniki olaraq qadağa qoyulur, lakin 2021 (2020) Tokio oyunlarında olduğu kimi, rusiyalı idmançılar “Rusiya Olimpiya Komitəsi” bayrağı altında “bitərəf” kimi yarışacaqlar. Təəccüblü deyil ki, Rusiya tam Olimpiya iştirakçısı kimi davranır. Keçən həftə Putin Rusiya idmançılarına Pekində zəfər arzulamaq üçün videokonfrans keçirdi. Putin, həmçinin ABŞ və digər demokratik ölkələrin Olimpiadanı diplomatik şəkildə boykot etmələrini pisləyib və idmanı siyasiləşdirməkdə ittiham edib.

Rusiya Ukrayna sərhədində hərbi qüvvələrini artırmağa davam edərkən, Kreml də informasiya sahəsində cənub-qərb qonşusuna qarşı müharibəni gücləndirib. Bu, nəinki ən azı son səkkiz ildə vaxtaşırı böyüyən və azalan aqressiv ritorikanın son artımında deyil, həm də Rusiya təbliğatının diqqət mərkəzində nəzərəçarpacaq dəyişikliklə müşahidə olunur.

Dekabr ayında “demokratiya” sözünün mənası ilə bağlı Sakit okeanda söz müharibəsi baş verdi. Birləşmiş Ştatlar Demokratiya üçün Zirvə toplantısını keçirdi, müxtəlif regionlardan liderlər dəvət edildi, Çin isə ABŞ-ı soyuq müharibə tərzində qlobal geosiyasi parçalanmanı qızışdırmaqda ittiham etdi və özünün “Demokratiya üzrə Dialoqu”nu çağırdı.

Beynəlxalq münasibətlərdə zorakı qeyri-dövlət aktorları dedikdə öz məqsədlərinə çatmaq üçün zorakılıqdan istifadə edən, hökumətlərdən tamamilə və ya qismən müstəqil olan qruplaşmalar nəzərdə rurulur. Silahlı qeyri-dövlət aktorlar və ya qruplaşmaları kimi də adlandırılır.

Sosial nəzəriyyənin mühüm nümayəndələri informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının həyatımızın demək olar ki, hər sahəsinə toxunan transformasiya prosesini ortaya çıxardığını deyirdi. Sözügedən proses iqtisadi, mədəni, hərbi və siyasi sahələrdə mühüm nəticələrə gətirib çıxarıb, adi strukturları da dəyişdirib. Xüsusilə 2000-ci illərin əvvəllərindən intensivləşən internet texnologiyaları mövcud köhnə media kanallarını transformasiya edərək onları rəqəmsal mühitlərə inteqrasiya edib. Məsələn, televiziya, qəzet və radio kimi bir çox klassik media alətləri rəqəmsal platformalardakı yeniliklərlə ayaqlaşaraq bu sahədə mövcud olmağa başlayıb.

Beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın Krımın və Donbas hövzəsinin bir hissəsinin Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı qüvvələr tərəfindən işğalının yeddinci ilində baş verən hadisələrdən narahatdır. Məsələ Rusiya ilə Ukrayna arasında ərazi mübarizəsi olmaqdan çıxıb, Ukraynanın NATO üzvü olub-olmaması məsələsinə çevrilib. Üçüncü Dünya Müharibəsi küləklərinin əsdiyi və ya hətta nüvə münaqişəsi ilə bağlı narahatlıqların olduğu günlərdə milyonlarla insan Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bunun Moskvada yaradacağı narahatlığı anlamağa çalışır. Bu məsələnin 800 illik tarixinə səyahət etmədən bu gün Qara dənizin şimalındakı hərbi fəaliyyəti anlamaq mümkün olmayacaq.