Azərbaycanın Milli Süni Zəka Strategiyası hazırlanacaq.

Çinin Süni Zəka (SZ) sahəsində son nailiyyətlərinin sürəti göstərir ki, ölkə bu kritik inkişaf edən texnologiyada ABŞ-la ayaqlaşa və ya bəlkə də onu ötməyə qadirdir. Böyük Çin texnologiya şirkətlərinin, xüsusən də “Baidu”, “Alibaba Group” və “Tencent Holding” şirkətlərinin və hətta bir sıra startapların uğurları SZ sahəsində özəl sektorun səylərinin dinamikliyini nümayiş etdirdi. Nitqin tanınmasından tutmuş özünü idarə edən avtomobillərə qədər Çinin bu sahədə tədqiqatları inkişaf edib. Çinin SZ sahəsindəki irəliləyişinin hərbi ölçüsü nisbətən qeyri-şəffaf qalsa da, Çin Xalq Azadlıq Ordusunun (ÇXAO) tədqiqat institutlarında və Çin müdafiə sənayesində də müvafiq araşdırmalar aparılır.

Son bir neçə ildə ABŞ Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığı (SOCOM) yaxın rəqibləri üzərində üstünlüyü təmin etmək üçün Süni Zəka (SZ) imkanlarına getdikcə daha çox sərmayə qoyur.

Süni Zəka (SZ) bu gün hər yerdədir. “Amazon” şirkətinin “Alexa”sıdan tutmuş Pilotsuz Uçuş Aparatlarına, kosmik gəmilərə, sağlamlıq xidmətlərinə qədər... SZ düzgün istifadə edildikdə daha sürətli və daha yaxşı qərarlar qəbul etməyə imkan verir.

İnternetin yaranmasından etibarən naşirlər və yayım mediası öz biznes modellərini dəyişiklik tempi ilə dəfələrlə artırdılar. BBC kimi bəziləri rəqəmsal dünyaya tez uyğunlaşdılar, lakin bir çoxu rəqəmsal nəşr proseslərinin axını, reklam bazarının dağılması, platformaların parçalanması və dağıdıcı biznes modelləri ilə yeni rəqiblərin meydana çıxması ilə mübarizə aparmaqda davam edirlər.

(IV yazı. III yazını BURADAN ​oxuya bilərsiniz)

ABŞ-ın Qabaqcıl Müdafiə Tədqiqat Layihələri Agentliyi (DARPA) tezliklə Mürəkkəb Mühitlərdə Robotik Avtonomluq (RACER) proqramı çərçivəsində istehsal edilən insan tərəfindən idarə olunan maşınlarla yanaşı hərəkət edə bilən avtonom quru platformalarını da sınaqdan keçirməyə başlayacaq.

Fransa yeni çoxsektorlu, qabaqcıl hesablama platforması ilə və inkişaf etməkdə olan texnologiya sahəsində tədqiqat və inkişaf səylərini dəstəkləmək üçün bir neçə il ərzində milyardlarla avro sərmayə qoyaraq kvant texnologiyasında irəliləyiş əldə etmək istəyir.

Süni Zəka (SZ) texnologiyası artıq həyatımızın ayrılmaz parçasına çevrilib. Bu texnologiyanın müdafiə sənayesi bazarına daxil olması bəzilərində təşviş yaratsa da, bu artıq reallıqdır.

Nəqliyyatdan tutmuş axtarış-xilasetmə və zərbə missiyasına qədər hərbi funksiyalar üçün yaradılmış avtonom sistemlər bazarı sürətlə böyüməkdədir. 2021-ci ildə belə sistemlər yaradan dövlətlər siyahısına yeniləri qoşuldu. İraq və Əfqanıstanda ABŞ və Britaniya kimi dövlətlər bir neçə avtonom sistemi sınaqdan keçirsə də, yeni çıxan və ya artıq prototip mərhələsində olan bu hərbi sistemlər daha təcrübəli, məntiqli və daha avtonomdur.

Müharibə tarixi boyu “insan” təkbaşına vuruşmayıb. Hətta 20-ci əsrdə at və süvarilər bir çox döyüş meydanlarında oyunu dəyişdirdi. Eynilə, fillər, göyərçinlər və bir çox başqa canlılar döyüş meydanlarında insanı müşayiət edirdi. Hətta partlayıcı maddələrin axtarışında istifadə edilən xüsusi təlim keçmiş itlər də hibrid müharibədə çox mühüm təhlükə faktoru olan əldəqayırma partlayıcı maddələrlə mübarizədə fəal iştirak etmək üçün qarşıdurma bölgəsinə cəlb edilib.