ABŞ HDQ 1000 insanlı və insansız gəmidən ibarət hibrid donanma qura bilərmi?

NAVPLAN mətnində admiral Maykl Qilday “strateji və əməliyyat tələblərə cavab verən, dənizin altında, üzərində və yuxarıda insanlı və insasız platformaların daha böyük, hibrid donanmasının qurulmasına” çağırır.

Qildayın “əməliyyat tələbləri” ifadəsini işlətməsi əhəmiyyətlidir, çünki kiçik, böyük, insanlı və insansız platformaların yeni qarışığı daha dağınıq əməliyyatlar tələb edən yeni təhlükə mühitinə daha yaxşı cavab vermək üçün istifadə olunacaq. Daha uzun məsafəli hücum və xeyli təkmilləşdirilmiş çoxdomenli şəbəkə, avtonom, getdikcə daha çox Süni Zəka ilə işləyən insansız sistemlər sürətlə yaranan üstünlüklərindən tam istifadə etmək üçün nəzərdə tutulub.

“Boş yerə sərf etməyə vaxt yoxdur. Bu onillikdəki hərəkətlərimiz əsrin qalan hissəsi üçün dəniz güc balansını təyin edəcək”, - deyə Qilday bildirib.

Daha kiçik, daha sürətli, səpələnmiş, lakin şəbəkəli və bir-biri ilə əlaqəli hava, dəniz və sualtı insansız vasitələr insanlı gəmiləri təhlükəsiz dayanma məsafələrində idarə etmək istəyən komandirlər üçün hücum üsullarını optimallaşdıra və sürətli zərbə silahlarından və müşahidə texnologiyasından istifadə edə bilər.

Qilday planının mətnində deyir: “Onlar (insansız sistemlər) kəşfiyyat, müşahidə və nəzarət üstünlüyümüzü genişləndirəcək, raket sistemlərimizə dərinlik qatacaq və bölüşdürülmüş qüvvələrimizi təmin etmək üçün əlavə vasitələr təmin edəcək”.

Qilday əlavə edir ki, kiçik qayıqlar və PUA-lar düşmən müdafiəsini sınaqdan keçirərək, sürü hücumları edə və ya dəniz minalarını təmizləyərək manevr qabiliyyətini və çatma qabiliyyətini artıra bilər.

Qilday yazır: “Bundan əlavə, daha kiçik platformalara doğru hərəkət etmək bizim hücum xarakterli zərbəmizi yaxşılaşdırır, eyni zamanda Hərbi Dəniz Qüvvələrini inkişaf etdirmək üçün əlverişli həllər təqdim edir”.

“Hibrid” üzərindəki bu vurğunun çoxu, Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sadəcə olaraq hər növdən daha çox sayda gəmi axtarması ilə bağlı müşahidə olunan əsaslandırmanın bir hissəsidir. Böyük göyərtəli amfibiya hücum gəmiləri yüzlərlə pilotsuz təyyarəni idarə edən “ana gəmilər” kimi fəaliyyət göstərə bilər. Onlar bu insansız sistemlərdən əraziləri nəzarət altında almaq, məlumat mübadiləsi edərək yüzlərlə mil məsafəyə göndərmək, sualtı qayıqları ovlamaq və ya hətta sualtı gəmilərdən torpedaları atəşə tutmaq üçün istifadə edə bilərlər.

Düşmən dəniz qüvvələrinin möhkəmləndirilmiş müdafiə və təyyarə daşıyıcılarını təhdid edə bilən gəmi əleyhinə qanadlı raketlərlə işləyəcəyi reallığına əsasən, qeyd olunanların çox hissəsi taktiki cəhətdən aktuallaşır. Belə bir ssenari ölümcüllük və müdafiəni optimallaşdıra və birləşdirə bilən diqqətlə hazırlanmış əməliyyat qüvvələrinin duruşunu tələb edir.