ABŞ-Çin rəqabətini “silahlar yarışı” adlandırmaq olmaz: Burda “qalib hamısını” götürməyəcək

Məsələ burasındadır ki, bu ifadə qalib tərəfin hər şeyi qazanacağını göstərir, lakin bir sıra amerikalı ekspertlər bunun məhz bu rəqabətə aid olmadığını irəli sürürlər. Onların fikrinə görə, ABŞ-ın SZ inkişafını gücləndirəcək və Çinin texnoloji yüksəlişi ilə rəqabət apara biləcək bir siyasəti formalaşdırması üçün bu rəqabəti daha düzgün ifadə ilə adlandırması lazımdır.

Çin kompaniyaları ABŞ SZ firmalarına milyardlarla dollar investisiya yatırıb və amerikalı firmaları geniş miqyasda Çin istehsalı texnologiyalardan istifadə edir. SZ-dən robotlar, dronlarda daha çox və daha çox istifadə edildikcə bu texnologiyalar da ABŞ üçün daha əhəmiyyətli olacaq. Bunun əksi də mövcuddur. Məsələn Çinin axtarış kompaniyası “Baidu” ABŞ mərkəzli SZ tərəfdaşlıq təşəbbüsünə məxsusdur. Çin və ABŞ-dan olan tədqiqatçılar bənzər problemlərlə bağlı məlumatları paylaşa, sənədlər hazırlaya və ümumiyyətlə birlikdə çalışa bilirlər.

Tramp administrasiyasının SZ üzərində ixraca nəzarət tənzimləmələri təklif etməsi həmin “qalib hamısını götürər” yanaşmasının sadəcə bir nümunəsidir və problemli təsirlər meydana gətirə bilər. Üstəlik daha geniş miqyaslı məhdudiyyətlər hər iki ölkənin daxilində universitetlər, bizneslər və s. sektorların maliyyələşməsini və inkişafını ləngidəcək.

Qısacası, qalibin hər şeyi götürdüyü bir silahlar yarışına daha çox vurğu edilməsi iki ölkənin texnologiya sektorlarını bir-birindən ayıra və SZ-nin inkişafını zədələyə bilər.