Dekabr ayında “demokratiya” sözünün mənası ilə bağlı Sakit okeanda söz müharibəsi baş verdi. Birləşmiş Ştatlar Demokratiya üçün Zirvə toplantısını keçirdi, müxtəlif regionlardan liderlər dəvət edildi, Çin isə ABŞ-ı soyuq müharibə tərzində qlobal geosiyasi parçalanmanı qızışdırmaqda ittiham etdi və özünün “Demokratiya üzrə Dialoqu”nu çağırdı.

Beynəlxalq münasibətlərdə zorakı qeyri-dövlət aktorları dedikdə öz məqsədlərinə çatmaq üçün zorakılıqdan istifadə edən, hökumətlərdən tamamilə və ya qismən müstəqil olan qruplaşmalar nəzərdə rurulur. Silahlı qeyri-dövlət aktorlar və ya qruplaşmaları kimi də adlandırılır.

Sosial nəzəriyyənin mühüm nümayəndələri informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının həyatımızın demək olar ki, hər sahəsinə toxunan transformasiya prosesini ortaya çıxardığını deyirdi. Sözügedən proses iqtisadi, mədəni, hərbi və siyasi sahələrdə mühüm nəticələrə gətirib çıxarıb, adi strukturları da dəyişdirib. Xüsusilə 2000-ci illərin əvvəllərindən intensivləşən internet texnologiyaları mövcud köhnə media kanallarını transformasiya edərək onları rəqəmsal mühitlərə inteqrasiya edib. Məsələn, televiziya, qəzet və radio kimi bir çox klassik media alətləri rəqəmsal platformalardakı yeniliklərlə ayaqlaşaraq bu sahədə mövcud olmağa başlayıb.

Beynəlxalq ictimaiyyət Ukraynanın Krımın və Donbas hövzəsinin bir hissəsinin Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı qüvvələr tərəfindən işğalının yeddinci ilində baş verən hadisələrdən narahatdır. Məsələ Rusiya ilə Ukrayna arasında ərazi mübarizəsi olmaqdan çıxıb, Ukraynanın NATO üzvü olub-olmaması məsələsinə çevrilib. Üçüncü Dünya Müharibəsi küləklərinin əsdiyi və ya hətta nüvə münaqişəsi ilə bağlı narahatlıqların olduğu günlərdə milyonlarla insan Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı təqdirdə bunun Moskvada yaradacağı narahatlığı anlamağa çalışır. Bu məsələnin 800 illik tarixinə səyahət etmədən bu gün Qara dənizin şimalındakı hərbi fəaliyyəti anlamaq mümkün olmayacaq.

(IV yazı. III yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) aerokosmik qüvvələri ötən həftə beş günlük “Böyük Peyğəmbər 17” adlı hərbi təlim keçirib. Təlimlərdə ilk dəfə olaraq İranın “Şahid-136” kamikadze Pilotsuz Uçuş Aparatlarının buraxılış qurğusu nümayiş etdirilib və təlimin yekun mərhələsində İranın ballistik raketləri və kamikadze dronları birgə sınaqdan keçirilib. İran təlimlərdə İsrailin Dimonadakı nüvə tədqiqat mərkəzinə hücumu simulyasiya edib.

Bu yaxınlarda bütün dünyanın gözü Polşa-Belarus sərhədindəki Bruzgi sərhəd-keçid məntəqəsində idi. 8 noyabr 2021-ci ildə əksəriyyəti Yaxın Şərqdən olan 2000-ə yaxın qaçqın Avropa İttifaqı ərazisinə daxil olmaq üçün Polşa sərhəd keçid məntəqəsində dayanıb. Onlar azadlıq və firavanlığa doğru getdiklərini düşünərkən 12.000-ə yaxın Polşa əsgərinə, hasara alınmış divarlara və helikopterlərə rast gəldilər. Bir anda əlaqədar ölkələrdən sərt mesajlar gəldi və hadisə böhrana çevrildi. Böhran dərinləşdikcə qarşıdurmalar başladı, reaksiyalar artdı, təhdidlər havada uçdu. İş o yerə çatıb ki, dar mənada Polşa və Belarus, geniş mənada isə Avropa İttifaqı və Rusiya üz-üzə gəldi.

5G rabitə texnologiyası ən azı bir neçə ildir ki, gündəlik həyatımızda olsa da, o, artıq qlobal nizamın böyük gücü olan ABŞ ilə yüksələn Çin Xalq Cümhuriyyətinin gücü arasında rəqabətin mərkəzindədir.

İsrail Müdafiə Qüvvələrinin Birgə Kiber Müdafiə Bölməsi (JCDD) və ABŞ Ordusunun Kiber Komandanlığı arasında illik birgə kibertəlim keçirilib.

(III yazı. II yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)

Bu yaxınlarda Brüsseldə keçirilən NATO Sammitinin yekun bəyanatında bildirilib ki, alyans yaranan yeni təhlükə və çağırışlar qarşısında siyasi rolunu və imkanlarını artıracaq. Bu yeni təhlükə sahələrindən biri də 2019-cu ildə Londonda keçirilən NATO liderlərinin sammitində qeyd edilən və yeni hərbi fəaliyyət sahələrindən biri kimi müəyyən edilən kosmos idi. Kosmos mühitinə özəl sektorun daxil olması nəticəsində aktor sayının artması ilə bu sahədə yaşana biləcək bir müharibənin mahiyyətinin yeni nəsil silahlarla dəyişdirilə bilindiyi, kosmosda hökmranlıq olduğu düşünülür. Dünyada hegemon dövlət olmanın başlıca şərti və inkişaf etmiş ölkələrin kosmik şəraitdə müdafiə və çəkindirmə fəaliyyətlərini inkişaf etdirmələri, kosmosu yenidən strateji cəbhəyə, önəmli bir sahəyə çevrilib.