Təhlükəsizlik varlıqla əlaqəli bir fenomendir. O, bəşəriyyətin sosioloji inkişafından asılı olaraq, birgəyaşayışının hər mərhələsində və hər səviyyədə - fərd, tayfa, qəbilə, tayfa, cəmiyyət, millət, beynəlxalq cəmiyyət, imperiya, dövlət, milli dövlət, beynəlxalq və qlobal güclər və s. - müxtəlif yollarla həmişə var olub. Bu mənada Kaufmanna görə təhlükəsizlik “sosial söz simvolu” və ya azadlıq, demokratiya və ədalət kimi “böyük sözlər” (idees directires) kateqoriyasına daxildir.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin aprelin 27-də Polşa və Bolqarıstana təbii qaz tədarükünü dayandırarkən yenə səhv hesablama apardı. İndi Rusiya hər iki ölkənin qaz bazarlarını itirib, çünki onlar Rusiyanın enerji təchizatından həmişəlik ayrılmağa hazırlaşırlar. Qaz ixracının qəfil kəsilməsinə rəsmi səbəb kimi Polşa və Bolqarıstanın Rusiya qazının pulunu rublla ödəməkdən imtina etməsi göstərilib. Lakin Kremlin qaz ödənişləri ilə bağlı qərarı, xüsusilə Putinin ABŞ və onun müttəfiqlərinin “qeyri-dost hərəkətlərinə” cavab olaraq iqtisadi tədbirlər haqqında 1 mart tarixli fərmanına əsaslanır. Aydındır ki, Polşa Ukraynaya göstərdiyi kritik hərbi yardıma görə cəzalandırılıb, Bolqarıstana isə silah göndərməkdən çəkinməsi ilə bağlı xəbərdarlıq edilib.

Rusiyanın Ukraynadakı döyüş itkiləri, builki yaz çağırışı ilə bağlı problemlər, könüllülərin cəlb edilməsində çətinliklər və müharibə elan olunmadığı halda əsgərləri ölkə xaricində döyüşməyə məcbur edən zaman yaranan çətinliklər Vladimir Putinin Ukraynadakı “xüsusi hərbi əməliyyatı”nın hazırkı kadr və resurs səviyyəsi baxımından nə dərəcədə davamlı olacağı ilə bağlı sualları daha da artırır. Buna cavab olaraq, Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Moskvanın 9 May Qələbə Günü qeyd etmələrindən ümumi səfərbərlik elan etmək və ya hətta rəsmən müharibə elan etmək üçün istifadə etməsi təkliflərinin “cəfəngiyyat” olduğunu bildirib. Yenə də istəmədən onun sözləri həm Moskvanın son bir neçə həftə ərzində qismən səfərbərlik istiqamətində atdığı addımlara daha çox diqqəti cəlb etmək, həm də ölkənin bu cür tədbirlər görməkdən başqa çarəsinin olub-olmaması barədə Rusiya daxilində söz-söhbətlərə təsir edib.

ABŞ və Avropadakı analitiklər və ekspertlər Ukraynanın Rusiyaya qarşı müharibədə qalib gələcəyinə getdikcə optimist yanaşırlar. Onlar həmçinin Bayden administrasiyasını Ukraynanın qələbə şanslarını artırmaq üçün Kiyevə hərbi texnika axınını artırmağa sövq edirlər. Mayın 2-də “Washington Post” qəzetinin məqaləsində Xarici Əlaqələr Şurasının baş əməkdaşı Maks Boot iddia edir ki, Birləşmiş Ştatlar Ukraynanı “qazanmaq üçün lazım olan hər cür silahla” təmin etməlidir. Botun fikrincə, administrasiya Vladimir Putinin eskalasiya hədələrinin Vaşinqtonu bu hərəkət kursundan çəkindirməsinə imkan verməməlidir.

Bu gün tez-tez vurğulanır ki, dövlətlər rəqabətli geosiyasi bloklara bölünür. Lakin bu müşahidə müəyyən izah tələb edir. Bunun baş verdiyini və ya hətta coğrafiyası, funksiyası və ya hər ikisinin kombinasiyası ilə müəyyən edilə bilən blokların digər bloklara ciddi şəkildə qarşı çıxmaq əvəzinə kəsişdiyini söyləmək kifayət deyil. Bunları necə və buna görə də niyə etdiklərini başa düşmək lazımdır.

Valday Klubunun illik konfransı əvvəllər Rusiya elitası ilə əlaqələri olan və prezident Vladimir Putinin ənənəvi çıxışından Moskvanın xarici siyasətində yeni tendensiyalar və ambisiyaları eşidəcəklərini gözləyən Qərb və beynəlxalq ekspertlərin qala-toplanışı idi. Bu il isə bir neçə veteran Moskvaya gəlməyi seçdi və “İmperial” mehmanxanasının salonları, əsasən, Putinin anti-imperialist ritorikasının rezonans doğuracağı gözlənilən Qlobal Cənubdan gələn yeni qonaqlarla dolu idi. Kremlin məzmunca zəngin kimi satmağa çalışdığı nitq üzərində yalnız dərin araşdırmalar onun bütün əhəmiyyətini aydınlaşdıra bilər. “İkinci Dünya Müharibəsinin bitməsindən bəri ən təhlükəli onilliyin” başlandığını etiraf edən Putin dünyanı bu təhlükəli reallığa saldığına görə günahı öz boynuna götürmədi, onu birbaşa Qərbin üzərinə atdı.

İkinci Qarabağ Müharibəsindən sonra Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan belə qənaətə gəlib ki, Qarabağ məsələsi onun ölkəsinə baha başa gəlib, milli institutlardakı uğursuzluqları ifşa edib və iqtisadiyyatı çökdürüb. Nəticədə, iqtisadiyyatı bərpa etmək və daha yaxşı imakanlar axtaran ermənilərin artan köçünü dayandırmaq üçün dramatik bir cəhd edildi, Paşinyan Qarabağın separatizm iddiaları hesabına dövlət maraqlarını vurğulamağa yönəldi. Lakin o, ölkəsinin istər qondarma qurum, istərsə də Ermənistanla “birləşməsi” ilə bağlı barışmaz mövqeyinin “qeyri-real arzular” olduğunu yaxın gələcəkdə beynəlxalq diplomatik ictimaiyyət və heç bir beynəlxalq məhkəmə tərəfindən heç vaxt qəbul olunmayacağını göstərdi.

Yeni sənaye inqilabı baş verir. Rəqəmsal, fiziki və bioloji dünyaları əhatə edən texnoloji yeniliklərin yaxınlaşması insan münasibətlərinin xarakterində, insani dəyərlərin ifadəsində və insan təbiətinin fərqliliyində dəyişikliklərə səbəb olur.

Tehran Azərbaycanla sərhədində son 30 ilin ən böyük hərbi təlimlərini keçirib. Bu miqyasına görə, 2021-ci ildə keçirilən “Xeybərin fatehləri” adlı hərbi təlimlərdən daha böyükdür. İranlı komandirlərdən birinin sözlərinə görə, təlimlər bütün İran-Azərbaycan sərədini əhatə edib. Təlimlərdə ponton körpülər vasitəsilə İran-Azərbaycan sərhədinin böyük hissəsini təşkil edən Araz çayından zirehli texnika və personal keçirilməsi sınaqdan keçirilib.

Çin ilkin olaraq yalnız Hərbi Məsələlərdə İnformasiya-Texnologiya İnqilabının gəlişini müşahidə edə bilir. Hal-hazırda Xalq Azadlıq Ordusu (XAO) müharibəni dəyişdirmək üçün SZ-nin hərbi tətbiqlərindən istifadə etmək üçün unikal fürsət əldə edə bilər. Birləşmiş Ştatlar birinci Körfəz Müharibəsi zamanı şəbəkə mərkəzli müharibədə öz üstünlüyünü ilk dəfə nümayiş etdirdikdə, XAO informasiya texnologiyaları sahəsində özünün nisbi geriliyinin tam miqyası ilə üzləşmək məcburiyyətində qaldı.

Rusiya son bir həftə ərzində Ukraynada mülki və kritik infrastruktur obyektlərinə “Şahed-136” kamikadze PUA-ları və ya digər adı ilə “gəzən sursat”ları ilə onlarla zərbə endirib. “Şahed-136”nın müharibənin ümumi gedişatını dəyişməsi ehtimalı az olsa da, Moskvanın ənənəvi raket ehtiyatları azalması fonunda Rusiyanın uzaqmənzilli zərbə imkanlarını artırıb. O, həmçinin Ukraynanın cəbhə xəttindəki mövqelərinə qarşı bəzi əlavə imkanlar təmin edir, ehtimal ki, İran istehsalı sistemlər Rusiyanın yerli istehsalı olan sursatlardan daha çox öldürücülüyə malikdir.