Əhali dəyişiklikləri müxtəlif iqtisadi, siyasi, sosial və mədəni nəticələrə gətirib çıxarır. Məsələn, bu yaxınlarda Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Vanq Vinbin, deyib: “G7 dünyanı təmsil etmir. Bu 7 ölkə dünya əhalisinin cəmi 10 faizini təşkil edir. Onların qlobal iqtisadiyyatdakı payı hər il azalmağa davam edir”.

Süni Zəka (SZ) əsrində Silikon Vadisinin texnologiya nəhəngləri ilə dövlətlər arasında əlaqələr səngimir. Bu vəziyyət SZ dövrünə xas yeni bir anlayış olan texno-siyasəti qarşımıza çıxarır.

Keçmişdən bu günə qədər inkişaf etdirilən və bütün insanlar üçün əlçatan olan texnologiyaların bir çoxu hərbi məqsədlər üçün istehsal edilib və müxtəlif reviziyalardan sonra ictimaiyyətə təqdim edilib. Peyklər, rabitə sistemləri, nəqliyyat vasitələri və kompüter sistemləri kimi bir çox texnologiyalar hərbi məqsədlər üçün hazırlanıb və daha sonra birbaşa və ya mülki istifadə üçün dəyişikliklər edilərək, indiki formasına çevrilib.

Yüksək texnologiyada istifadəsi ilə seçilən bor mədənində ehtiyatların 73 faizi Türkiyəyə məxsusdur.

Zamanı çox geriyə çəkmədən, sadəcə 2022-ci ilin dekabrından günümzə gətirdiyimizdə Çinin Yaxın Şərqlə bağlı bir diplomatik hücuma başladığı və üstəlik, bunu Qlobal Təhlükəsizlik Təşəbbüsü və “Bir Kəmər, Bir Yol” Təşəbbüsü başda olmaqla müxtəlif xarici siyasət alətləri və ya üzvü olduğu çoxtərəfli təşkilatlar ilə əlaqələndirərək dəstəklədiyi görünür.

Bütün müasir cihazlarda olan çiplər günümüzdəki texnoloji məhsulların ən mühüm komponentləri arasındadır və inkişaf etmiş ölkələr çip istehsalını artırmaq üçün sürətlə yeni investisiyalara üz tuturlar.

Türkiyədə kibertəhlükəsizlik sahəsində mühüm layihələrə və yerli məhsullara imza atan STM-in “ThinkTech” Texnoloji Düşüncə Mərkəzi 2023-cü ilin yanvar-mart tarixlərini özündə əks etdirən yeni Kiber Təhdid Vəziyyəti Hesabatını açıqlayıb.

Rusiyanın kiber gücü ABŞ və onun NATO müttəfiqləri üçün ciddi təhlükə hesab olunur. Bu səbəbdən kiberməkanın gücünü dərk edən ölkələr kiberhücumlara qarşı infrastrukturlarını gücləndirirlər.

(III yazı. II yazını BURADAN oxuya bilərsiniz)