XXI əsrdə stabilliyə qarşı ən böyük təhlükə nədir?

ABŞ artıq kiber silahları qeyri-nüvə strateji hücumunun əsas elementi kimi görür və təsadüf deyil ki, bu, ölkənin 2018-ci il Nüvə Mövqeyi İcmalında öz yerini tapıb. Kiber məkandakı əməliyyatlar ABŞ-ın 2010-cu il Hava-Dəniz Döyüşü Doktrinasında da qeyd edilib.

Çin də öz növbəsində ABŞ-ı izləyib və kiber silahları öz ehtiyaclarına uyğun adaptasiya edib. 1990-cı illərin sonunda Çin İnteqrasiya edilmiş Şəbəkəli Elektron Müharibə konsepsiyasını yaratdı. Bu konsepsiya üstünlük qazanmaq üçün düşmənin informasiya infrastrukturunu kiber hücumlar və radioelektron müharibə vasitələri ilə məhv etməyi nəzərdə tutur.

Çin ekspertləri ABŞ-ın informasiya texnologiyalarından bu qədər çox istifadə etməsini onun həm ən güclü, həm də ən zəif tərəfi olaraq görür. Çin siyasi və hərbi liderliyinin informasiya texnologiyaları və informasiya qarşıdurmasına verdiyi əhəmiyyəti 2004-cü ildə Çin Mərkəzi Hərbi Şurası tərəfindən yayımlanmış direktivdən görmək olar: “Gələcəyin müharibəsi informasiya texnologiyalarının istifadə edildiyi lokal müharibədir”. 2005-ci ildə isə “gələcəyin müharibəsi” termini “gələcəyin kompüterləşdirilmiş müharibəsi” termini ilə əvəz edildi.

ABŞ Çinin bu sahədə artan bacarıqları gələcəkdə Çin tərəfindən baş tutacaq qeyri-nüvə hücumunun əsas vasitəsi olacaq. Buna görə də, Çini kiber məkanda əsas rəqibi olaraq görür. Təbii ki, digər bir rəqib də Rusiyadır.

Çin kiber məkanda apardığı irimiqyaslı və uğurlu kəşfiyyat əməliyyatları ilə məşhurdur: 2009-2011-ci illərdə beşinci nəsil qırıcılarla bağlı məlumatların oğurlanması, 2015-ci ildə 21 milyon ABŞ-ın federal işçisi barədə məlumatın ələ keçirilməsi, MKİ sisteminə haker hücumu və s.

Bu sahədə Çinin gücü isə dövlət investisiyası və maşın öyrənməsi texnologiyasını inkişaf etdirmək üçün istifadə edilə biləcək nəhəng data bazalarıdır.

Beləliklə, dünyanın 3 iri nüvə gücü ABŞ, Çin və Rusiya pilotsuz və avtonom silah sistemləri üzərində işləməklə nüvə silahlarının çatdırılması üçün yeni platformalar yaradır. Bu platformalar isə rəqiblərin əsas hədəfinə çevrilir.